Vinger en hand gebaren (symbolen) en hun betekenis

Een bekend gebaar is de vinger tikken tegen de zijkant van het hoofd of de slaap. In Nederland betekent dit dat iemand slim is, maar in veel andere culturen zoals bijvoorbeeld Frankrijk betekent dit juist dat iemand dom of gek is. Wanneer wij in Nederland willen aangeven dat iemand dom of gek is, dan tikken wij op ons voorhoofd. Helaas betekent dit in veel landen, (waaronder weer Frankrijk) dat iemand erg slim is. Dit is een voorbeeld van een symbolisch gebaar dat men kan maken met de vinger, dat in verschillende culturen en landen een zelfs totaal tegengestelde betekenis kan hebben. Het is dus ook raadzaam om met dit soort symbolische gebaren op te passen wanneer u in een ander land bent omdat u, zonder dat u dat in de gaten heeft, iemand onbewust enorm kunt beledigen.www.heinpragt.com

De gehorende hand of Corna (in het Nederlands de bokkegroet en in het Italiaans mano cornuta) is een vulgair gebaar dat met de vingers wordt gemaakt en in landen rond de Middellandse Zee wordt gebruikt om het kwaad of het boze ook af te weren. Het gebaar wordt gemaakt door de hand naar voren te wijzen als vuist waarbij alleen de wijsvingen en de pink gestrekt zijn. Zo krijgt de hand een primitieve vorm van een dierenkop met hoorns. Wanneer men dit gebaar wil verbergen kan het ook met hangende arm gemaakt worden of in de zakken. Het symbool zelf is al meer dan tweeduizend jaar oud en zelfs voor de Romijnse tijd. De eerste interpretatie had niets met de duivel te maken maar met de machtige beschermende hoorns van dieren, zoals de stier. Uiteindelijk veranderde de betekenis naar de gehoornde duivel. Als amulet is het een bescherming symbool, het kan in de etalage hangen als een opgestopte handschoen om onheil af te weren (in Italie) of op de boeg van een schip zijn geschilderd. (Malta). Wanneer men in het moderne Italië het corna gebaar in de richting van iemand maakt, wil men hiermee zeggen dat de persoon wordt bedrogen door zijn of haar partner. Door invloed van de metal rock is het symbool ook een symbool voor de duivel geworden, rond de Middellandse zee gebruikt met het ook vaak als sleutelhanger of sieraad. www.heinpragt.com

De gekruiste vingers zijn een heel populair gebaar in de westerse wereld en daarom wordt het ook als amulet of embleem gedragen. In dit gebaar wordt de middelvingen over de wijsvinger gekromd, terwijl de andere vingers geheek gekromd zijn. Dit kan zichtbaar gebeuren met de hand omhoog, maar ook verborgen, bijvoorbeeld achter de rug. De populairste uitleg is dat het teken een "gewoon" christelijk kruisteken is die vooral in het begin van de christentijd gebruikt werd om stiekem een kruisteken te maken om zichzelf te beschermen en zichzelf niet als christen (die in deze tijd vervolgd werden) kenbaar te maken. Een tweede interpretatie is die van de magische kracht van een knoop, de vingers vormen hier geen kruis maar een knoop en hiermee hoopt men geluk af te dwingen. De derde interpretatie is iets willen uitkrassen en de duivel er van te weerhouden om op het moment dat men een leugen verteld of een zonde begaat, de ziel te te grijpen. m.i. ligt de eerste verklaring het meest voor de hand. Toch ziet men het symbool tegenwoordig vaak gebruikt worden om te kunnen liegen en zichzelf naderhand te kunnen verdedigen met het feit dat men met gekruiste vingers loog of om aan de mensen achter hen aan te kunnen geven dat men bewust liegt. www.heinpragt.com

Een van de meest populaire amuletten in het Midden-Oosten is een omlaag wijzende hand. Dit hand symbool staat voor de hand van Fatima de favoriete dochter van de profeet Mohammed. Arabieren noemen het ook wel Hamsa dat voor het getal vijf staat en dragen het als sieraad. Hindoes noemen het de Humsa-hand en joden de Hamesh-hand of de hand van Miriam. Volgens de overlevering gebeurde het volgende, Fatima, de dochter van de profeet was bezig met het bereiden van de maaltijd, toen haar echtgenoot, de profeet Ali, onverwachts thuiskwam. Hij werd vergezeld door een mooie jonge vrouw en het was een kwelling voor Fatima om haar man met deze nieuwe vrouw te zien. Ze was zo van streek dat ze niet oplette en haar hand in de hete pan stak om te roeren. Ze was zo overstuur dat ze geen pijn voelde, maar haar man Ali zag het en snelde naar haar toe. Pas toen ontdekte ze dat ze haar hand brande en trok ze deze uit de pan. Als gevolg hiervan werd de omlaagwijzende hand van Fatima een belangrijk symbool in het Mideen-Oosten. De hand symboliseertde ook de vijf zuilen van de Islam: geloof, gebed, bedevaart, vasten en liefdadigheid. Voor de sjiieten heeft Fatima dezelfde status als de maagd Maria voor katholieken, ze wordt gezien als heilig en zonder zonden. De hand van Fatima wordt gedragen als amulet voor bescherming vaak zit er in de hand ook nog een blauw oog wat nog een extra afweer tegen het boze oog is. www.heinpragt.com

Bij dit gebaar plaatst men de hand onder de kin om de hand dan met een ruk naar voren te bewegen en zo onder de kin langs te vegen. In Frankrijk staat dit gebaar bekend als "la barbe" ofwel "de naard". Het is een typisch mannelijk gebaar dat "rot op" betekend en het is een beetje als haantjesgedag vertonen. Het gebaar word ook in België, Frankrijk, Noord-Italië en Tunesië gebruikt. In Italië schijnt de betekenis iets lichter te zijn en kan het ook gewoon "nee" betekenen. www.heinpragt.com

Het middelvinger gebaar is een algemeen beledigend en vijandig gebaar. De omhoog gestoken middelvinger is het symbool van de penis in erectie en het is dus een sterk fallistisch gebaar. Dit gebaar was al bekend bij de oude Romeinen (onder de naam digitus impudicus ofwel onfatsoenlijke vinger) en het gaf een intense woede en minachting aan. In Amerika is dit het symbool om "Fuck You", of "This one is for you" aan te geven. Het is ook als amulet te koop waarbij de drager eigenlijk aangeeft lak te hebben aan alles en iedereen uit te dagen. Hoewel de betekenis bekend is in de gehele wereld viert dit teken vooral hoogtij in Noord-Amerika waar het de eenvoudige aanduiding "de vinger" heeft. www.heinpragt.com

Dit gebaar is in Griekenland een grote belediging, desondanks is het in Griekenland ook als hanger te koop. In Amerika kent men het gebaar ook en daar is de betekenis "talk to the hand" De oorsprong van dit gebaar komt uit de tijd dat misdadigers ten schande gezet werden door ze geketend op een markt of straat te zetten om getreiterd en mishandeld te worden door de brave bevolking. Een van de bekende handelingen toen was het oppakken van een handvol straatvuil en dit in het gezicht van de geketende persoon te gooien of te wrijven. Later werd het alleen uitbeelden van deze handeling, door het uitstrekken van de vlakke hand de vervanger en werd het in Griekenland een algemeen beledigend gebaar. Wanneer u in Griekenland bent en denkt iemand op afstand te willen houden met een vriendelijke handgebaar kan dus een voor de Grieken zeer beledigend signaal afgeven. www.heinpragt.com

Soms verheft men een vriendelijk gebaar tot amulet, het shaka gebaar dat afkomstig is uit Hawaii is zo'n gebaar. Op Hawaii kent men een vriendelijke begroeting waarbij men de duim en de pink rechtop laat staan en de drie vingers daartussen in naar voren buigt. Met deze hand maakt men dan een vriendelijke zwaaiende beweging in de lucht. Er zijn afbeeldingen en hangers te koop van dit gebaar en de betekenis als amulet is, "wees gelukkig" en "ik ben vriendelijk en geen gevaar". Het is dus een ontwapenend amulet. Soms staat er nog Aloha op of de tekst "Hang loose". De oorsprong van dit gebaar zou een afgezwakt Spaans gebaar zijn, dat meegebracht zou zijn door Spaanse zeelieden. In Spanje ken men een gebaar om aan te geven "kom drink wat met mij" gebaseerd op de vroegere kleine leren flessen die ze een stukje boven de mond hielden en waarmee ze een straal drank in hun mond schonken. Dit Spaanse gebaar bestaat uit een gestrekte duim en pink waarbij de duim in de richting van de geopende lippen wijst. De mensen uit Hawaii hebben de vriendelijke betekenis overgenomen waarbij ze het niet meer richting de mond maakten. Het gebaar word nu ook wel shaka genoemd omdat een plaatselijke komiek met de naam "Lucky-Luck" de kreet "it's a shaka" gebruikte. www.heinpragt.com

Het bekende ring-teken waarbij de toppen van de duim en wijsvinger elkaar raken en zo een circel vormen is een gebaar met meerdere betekenissen. In een groot deel van de wereld betekent het dat alles in orde is, het oké teken, in sommige andere streken zoals het Midden-Oosten betekent het een lichaamsopening en daar is het teken juist bijzonder aanstootgevend. Het lijkt er op dat het ringteken in de vorm van oké in de 20e eeuw vanuit Amerika zich over de rest van de wereld verspreid heeft en zo de oude betekenis verdrongen heeft. In de 16e eeuw zijn er vormen van beschermende amuletten bekend die gericht waren tegen het kwaad en het boze oog. Waarschijnlijk stelde het symbool een geslachtsopening voor en zo was het een afleidingsprinciee, het boze oog moet hiermee bezig gehouden worden zodat het geen kwaad kon doen. www.heinpragt.com

Aan het einde van een gevecht tussen gladiatoren in het oude Rome gaf de keizer of het publiek met een handgebaar aan of de gladiator goed gevochten had, en dus mocht blijven leven, of dat deze overwonnen gladiator neergestoken moest worden. Wanneer de gladiator dood moest dan wees de duim omlaag, wanneer hij goed gevochten had en mocht blijven leven dan werd de duim in de hand verborgen. Dit heet de weggedrukte duim maar door een onbekend misverstand (waarschijnlijk de filmindustrie) werd dit verborgen duim gebaar omgezet in een duim omhoog gebaar. Het duim omhoog gebaar is een oké teken in onze tijd en de verwarring is daarom verklaarbaar. Toch is de oorspronkelijke vorm niet de duim omhoog maar de verborgen duim. De duim omlaag verwees bij de oude Romeinen naar de doodsteek, waarbij het zwaard van bovenaf gestoken werd. Ook in het huidige Italië schijnt de duim omhoog als teken van oke minder bekend te zijn en gebruikt te worden dan in Engelstalige landen. Dit gebaar is als amulet nog te koop, bijvoorbeeld als kleine hanger, het is een teken van grootmoedige goedkeuring en door middel van het amulet hopen ze dit ook bij anderen op de roepen. www.heinpragt.com

Het vijg-teken (ook wel fica of fico teken of symbool genoemd) wordt gemaakt door de hand te sluiten en de top van de duim tussen de wijs- en middelvinger te steken. Dit is een gebaar met een lang en verwarrende geschiedenis. Dit is niet alleen een gebaar dat mensen maken maar er zijn ook amuletten die mensen kunnen dragen die al in de oudheid gebruikt werden. Dit gebaar is duidelijk een aanstootgevend gebaar, de betekenis kan zijn dat de duim als het mannelijk geslachtsdeel tussen de middelste vingers die het vrouwelijke geslachtsdeel voorstellen zit maar er zijn ook verklaringen die alleen het vrouwelijke geslachtsdeel benadrukken zonder verwijzing naar het mannelijke element. In veel landen waaronder Portugal en Brazilië is het vijg-teken een bezwerend gebaar om het kwaad en het boze oog af te wenden. De beschermende werking hangt dan samen met het idee dat demonen en duivels geslachtsloze wezens zijn die bang zijn voor geslachtsdelen. In veel landen is het als een geluksamulet te koop en dragen mensen het bijvoorbeeld aan een halsketting om de nek. In de westerse cultuur is het vijg-teken als gebaar een heftig beledigend symbool dat aangeeft dat men totaal geen respect heeft voor de ander. De reden dat dit symbool van oorsprong een vijg-teken heet komt waarschijnlijk door het uiterlijk van de vijg die al in de oudheid symbool was voor de vrouwelijke geslachtsdelen. www.heinpragt.com

Het V gebaar is een gebaar met een dubbele betekenis, in Engeland is dit (afhankelijk van de stand van de hand) een sterk beledigend gebaar in de rest van de wereld is het alleen een vriendelijk gebaar dat Victory of zege betekent. In Engeland en Ierland is het V-teken (met de rug van de hand naar de ander toe) de grofste belediging die er bestaat, het dragen van dit teken als beschermende amulet is dan ook een permanente bedreiging aan het adres van elke denkbare tegenstander. Een van de vele verklaringen voor deze betekenis stamt uit de 15e eeuw. De Engelsen waren als gewoonlijk weer eens in oorlog met de Fransen. De Fransen hakten de boogvingers (de eerste en tweede vinger van de rechterhand) van alle gevangen Engelse soldaten af waardoor ze nooit meer een boog konden afschieten. De Engelsen staken toen als belediging deze twee vingers in de lucht met de boodschap wij hebben ze nog. Zo groeide dit gebaar tot een sterk beledigend signaal. Maar bij navraag bij Engelse jongeren kennen velen deze betekenis niet maar zien ze het als een vergrote fallus, een dubbele penis, ingebrachte vingers en gespreide vrouwelijke benen. Buiten Engeland betekent het teken bijna altijd Victory of overwinning maar daarbij heeft men de handplam altijd van zich afgewend. Deze positieve betekenis werd op 14 januari 1941 uitgevonden door een Belgische advocaat genaamd Victor de La Velaye als een symbool voor het ondergronds verzet om de Nazi's te treiteren. Zijn idee werd overgenomen door de BBC en door Winston Churchill die er het handgebaar van maakte. De V-for-victory campagne werd in heel Europa populair, tot grote ergernis van de nazi's. www.heinpragt.com

Het gebaar waarbij men de wijsvinger in de vijf bijeen geknepen vingers van de andere hand duwt is vooral in Arabische landen een zeer beledigend gebaar. De betekenis is grofweg, je hebt vijf vaders en je moeder is een hoer! Men suggereert met dit gebaar dat de moeder van de persoon waartegen men dit gebaar maakt zoveel minnaars had dat het vaderschap onmogelijk te bepalen is. Men zegt eigenlijk dat de ander een hoerenzoon of dochter is. Deze belediging is zo sterk dat het vrijwel zeker geweld zal uitlokken. www.heinpragt.com

Dit symbolisch gebaar schijnt bij christenen in Noord-Amerika ontstaan te zijn om aan te geven dat er maar één ware God is. Hierbij steken ze de wijsvinger recht omhoog waarbij alle andere vingers gebogen zijn. Het is een uiting van hun geloof en een dreiging aan niet-christenen dat hun goden niet de ware zijn. Er lijken niet veel amuletten van dit gebaar te zijn, waarschijnlijk omdat het moet concurreren met veel andere vinger gebaren, ik zag echter wel een afbeelding van een button waarop een christelijk kruis en dit vingergebaar stond afgebeeld. www.heinpragt.com

Het handgebaar dat gewoonlijk wordt gebruikt om OKE aan te geven, werd in 2017 gebruikt door leden van extreemrechtse en blanke superieure groepen die het symbool een nieuwe betekenis gaven in de vorm van “white power”, omdat de hand gelezen kan worden als de letter W en P. Veel Trump aanhangers gebruiken het handgebaar ook om hun tegenstanders te beschimpen. De Three Percenters is ook een rechtse anti-regeringsmilitiegroep die een bijna vergelijkbaar gebaar gebruiken waarbij de gestrekte middel-, ring- en pinkvingers het Romeinse cijfer drie moeten voorstellen. www.heinpragt.com

Dreigsignalen door middel van handen en vingers komen ook in vele vormen voor en zijn een uiting van agressie en intimidatie. Er zijn grofweg een paar soorten te benoemen, de intentie-aanvalsbeweging zijn een aanval die ingezet wordt maar niet afgemaakt. Dit zijn bijvoorbeeld het uithalen met een vuist of arm maar halverwege de actie de arm weer langs het lichaam laten hangen. Daarnaast hebben we dan de agressieve vacuüm gebaren, dit zijn bewegingen die wel worden afgemaakt maar zo ver uit de buurt van het slachtoffer blijven dat ze hem niet raken. Voorbeelden hiervan zijn schudden met een gebalde vuist, een hak gebaar met de hand of een nek omdraai of wurg gebaar en ook een uitgestoken wijsvinger waarmee een knuppel of steekwapen uitgebeeld wordt. Met twee vingers priemen naar de ander kan betekenen dat men een oogje op de ander houdt of dat men hem in de gaten zal houden wat natuurlijk ook bedreigend is. Een derde wijze is de object-overdracht waarbij men een aanval voordoet op zichzelf. Zo kan men zichzelf bijten en dan de hand snel naar de tegenstander bewegen, zichzelf wurgen of symbolisch de hals afsnijden om de ander te laten zien wat hem te wachten staat. Met de vuist in de eigen handpalm slaan is ook een variant en met de knokkels van de vuisten tegen elkaar ook. Wanneer twee mensen elkaar zo uitdagen zal de rest van de lichaamshouding uiteindelijk vaak de doorslag geven en een werkelijk gevecht voorkomen worden. In de meeste gevallen zal het, net als in het dierenrijk, bij een krachtmeting in dreigen met vingers en handen blijven en zal het niet werkelijk uitgevoerd worden. Bron: Desmond Morris, de naakte mens. www.heinpragt.com

U heeft vast wel eens gezien dat twee dove mensen (of een horende en een doof persoon) door middel van handgebaren met elkaar communiceren. Gebarentaal is een visuele taal, en wordt zichtbaar gemaakt door vingers, handen, mimiek en houding. De Nederlandse gebarentaal is een echte taal met een eigen grammatica. Helaas zijn de gebarentalen over de hele wereld anders, men spreekt meestal de gebarentaal van het eigen land. Ik las dat er momenteel zo ongeveer honderdveertig verschillende gebarentalen bestaan op de wereld maar er worden nog steeds meer ontdekt. Een leuk detail is dat gebarentalen niet alleen gebruikt werden door dove mensen maar ook bijvoorbeeld in kloosters gebruikt werden door Monniken die een gelofte van stilte hadden afgelegd en gebaren gebruikten om toch nog een beetje te kunnen communiceren. Naast de gebarentaal kennen we ook het handalfabet of vingeralfabet, dit is een verzameling gebaren waarmee alle letters van een alfabet kunnen worden uitgebeeld. Het is een onderdeel van de gebarentaal en kan worden gebruikt om woorden te spellen die de ander niet kent of niet begrijpt en daarom wordt het ook vingerspelling genoemd. Lees meer over gebarentaal en het handalfabet via de links onderaan deze pagina. www.heinpragt.com