Egyptische symbolen, betekenis en herkomst.
Al mijn hele leven bestudeer ik de herkomst en betekenis van symbolen en ik bezit ook een groot aantal boeken over dit onderwerp. Veel
symbolen vinden hun oorsprong in het oude Egypte wat niet verwonderlijke is omdat de beschaving van het oude Egypte teruggaat tot
zeker 3300 voor Christus. Deze beschaving ging pas ten onder in 332 voor Christus, na de verovering van Egypte door Alexander de
Grote. De nadruk lag bij de Egyptenaren vooral op het cyclische karakter van het leven en niet op het lineaire wat we ook weer terug
kunnen vinden in de vele symbolen, tempels en piramides die deze grootse beschaving naliet. Veel van deze symbolen zijn ook in een
andere context op deze site te vinden, aangezien het om veel symbolen gaat vond ik het welk interessant om ze alsnog op één thema
pagina te bundelen. Vriendelijke groet, Hein Pragt.
Op de inhoud van deze pagina rust copyright © Hein Pragt.
De betekenis van Egyptische symbolenAnkh symbool
Het ankh of hengselkruis (Lat. crux ansata), is een oud Egyptisch symbool dat 'leven' betekent. Het kan als T-vormig taukruis opgevat worden,
met bovenaan een lus die als handvat dient. Het wordt daaraan door goden als de levensschenkende stralen van de zon aan de mensen voorgehouden,
maar ook wel afzonderlijk afgebeeld op beeldwerk dat het overleven van de lichamelijke dood voorstelt. In vroeg Christelijk tijd werd in Egypte
het ankhkruis als symbool van het eeuwige leven gezien. Omdat de vorm ook wel iets weg heeft van een sleutel wordt hij ook wel levens- of Nijlsleutel
genoemd, als embleem wordt hij wel gebruikt door esoterische groeperingen. Aangenomen wordt dat het verwant is aan het kruis van de christenen,
hoewel het Ankh kruis eeuwen ouder is.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Ankh Djed Was symbool
De combinatie van de drie belangrijkste symbolen van het Oude Egypte (het Ankh kruis, de Djed staf en de Was scepter) komen samen vaak voor in
allerlei Egyptische kunstwerken, van amuletten tot architectuur. Ook werden ze vaak gecombineerd in inscripties en op sarcofagen. Samen
vertegenwoordigen ze de drie eeuwige waarden, het Ankh kruis vertegenwoordigde het leven, de Djed staf de stabiliteit en de Was scepter
de macht.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Bes symbool
Een afbeelding van de bescherm demon Bes uit het oude Egypte. Het symbool dient als bescherming tegen de boze blik, magie en gevaarlijke
dieren. Bes werd voorgesteld als een gedrongen dwergachtige gedaante met een verwrongen gezicht en spitse dierlijke oren met vaak het
lid in rectie. Bes is ook het symbool van vreugdebrenger bij een drinkgelag en symbool van seksuele potentie (met het lid in erectie). De
beeltenis van Bes werd ook op de bijgebouwen van tempels aangebracht. Hij moest barende vrouwen beschermen tegen verderfelijke invloeden.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Djed symbool (1)
Het Djed symbool verschijnt voor het eerst in Egypte ca. 6000 voor Christus en het was vrijwel zeker een vruchtbaarheidssymbool en het
oorspronkelijke symbool stond voor een paal waar korenschoven aan gebonden waren en stond het voor de kracht van het graan. Hoewel het
symbool staat voor stabiliteit, verwees het ook naar de god Osiris en stond het dus in verband met de opstanding en het eeuwige leven.
Aangezien de Djed werd gezien als de ruggengraat van de goden ziet men het ook vaak op de bodem van sarcofagen om de nieuw aangekomen
ziel te helpen opstaan en het hiernamaals in te lopen. Omdat het nummer vier erg belangrijk was in de Egyptische iconografie, zien we
hier ook vier korenschoven bovenin het symbool.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Djed symbool (2)
De tweede variant van het Djed symbool toont Osiris als Djed wat staat voor de overwinning van Osiris over zijn broer en tegenstande Seth.
Met Osiris werd de Djed zuil in het Nieuwe Rijk in verband gebracht met de dodengod Sokaris en ook in deze vorm werd het vaak op de bodems
van sarcofagen aangebracht.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Griffioen symbool
Een griffioen is een fabelvogel en heet in het Nederlands ook wel grijpvogel. De griffioen werd wel afgebeeld als de bovenste helft adelaar en de
onderste helft leeuw. In het oude Egypte werden oude koningen en Farao's soms afgebeeld als Griffioen in de vorm van een leeuw met een valkenkop.
Net als de valk was de leeuw een zonnesymbool en zo ontstond een versmelting als onoverwinnelijk fabeldier. In het Middenrijk (c.a. 2000 voor
Christus) veranderde de betekenis meer naar een beschermend wezen die de wagen van de jager trok in de strijd tegen de wezens van de duisternis.
De Egyptische goden Horus en Ra namen ook soms de gedaante van een Griffioen aan.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Kromstaf en gesel
De kromstaf en gesel zijn in het oude Egypte de belangrijkste koninklijke tekens. De kromstaf is waarschijnlijk een herdersstaf, waarmee afgedwaalde
dieren kunnen worden gevangen. Het is niet duidelijk of dit betekende dat men de farao als een goede herder van zijn volk zag. De betekenis van de
andere faraostaf in de vorm van een vlegel is wat dubbel. Sommigen mensen denken dat het een gesel is om mensen te straffen, anderen denken dat
het een vliegenmepper of een dorsvlegel is wat zou kunnen betekenen dat het ene symbool voor de landbouw is en de andere voor de veeteelt. De
vlegel zou ook de macht over leven en dood kunnen symboliseren waardoor deze twee koningsscepters zouden kunnen staan voor de helpende en het
straffende aspect van de koning.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Hathor symbool
Dit Hathor-symbool staat voor de egyptische godin Hathor, de godin van de liefde, muziek en schoonheid. In de oudste vorm stelt het symbool
de kop van een koe met hoorns met daartussen de zon (of maan) voor. De koe staat voor zorgzaamheid en de zon staat waarschijnlijk voor haar
vader de zonnegod Ra. Hathor is een Moedergodin in de Egyptische mythologie ofwel de moeder van de moeders en moeder van de goden genoemd.
In later tijden kreeg Hathor steeds meer attributen van de godin Isis en werd ze met Isis vereenzelvigd. Isis-Hathor (de vereniging
van Hathor en Isis) was de meest populaire godin van heel Egypte. In deze vorm zien we meestal een jeugdige vrouw met als kenmerkende
attributen de lange hoorns op het hoofd met daartussen de zonneschijf. Zij heeft de staf (de medustok) in de hand die aangeeft dat zij degene
is die het voor het zeggen heeft en in de andere hand draagt zij een anchteken.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Lotus als symbool
In het oude Egypte stond de lotus voor wedergeboorte, er waren twee hoofdsoorten van de lotus de witte, en de blauwe. Daarnaast werd de lotusbloem
ook gebruikt als een symbool voor de eenwording van de twee Egyptische koninkrijken. In het oude Egypte werd de lotus ook gebruikt voor het
vervaarden van parfums, waarbij de bloemen omgekeerde in een vorm in een vettige substantie werden gedrenkt om de gewenste geur te krijgen.
Daarnaast gebruikte men de lotusbloem als een pijnstillend en krampstillend middel en gebruikte men het om infecties te genezen.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Ogen amulet
Dit symbool en amulet komt uit de oude Egyptische beschaving, vaak werden op de boeg van een ship beschermende
ogen geschilderd om het boze oog weg te kijken. Dit is iets dat landen rond de Middellandse zee nog steeds serieus wordt genomen.
Lees hier meer over oog symbolen. www.heinpragt.com Naar symbolen index pagina Oog van Horus symbool
In sommige culturen heet het ook wel udjat of oedjat. Dit symbool stamt uit het oude Egypte en staat voor het oog van de zonnegod Horus die een
oog verloor in een gevecht met Seth. De strijd ging tussen de rechtmatige troonopvolger Horus (de valkgod) en zijn oom Seth
en in een gevecht rukt Seth het oog van Horus uit en rijt het in stukken. Thot de maangod geneest hem echter, vandaar dat het oog
het symbool van herstel is. In Egypte gebruikte men beide ogen als amulet, het linkeroog werd geassocieerd met de maan en men
kon het gebruiken als amulet voor het genezen en het helen, het rechteroog was een amulet ter bescherming tegen kwade krachten.
Voor meer informatie over oog symbolen kunt u ook naar de
speciale oog symbolen pagina op deze site gaan.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Ring symbool
In veel culturen is de ring of de cirkel een symbool van perfectie, volledigheid, vrouwelijkheid of de cyclus van het leven. Het uitwisselen
van ringen gaat terug tot de farao's van Egypte, die de ring zagen als een symbool van eeuwigheid, liefde en geluk, zonder begin of zonder einde.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Scarabee symbool
Een scarabee is een mestkever die leeft in mesthopen en daar zijn voedsel uit haalt en zijn eitjes legt. De oude Egyptenaren
vereerden de scarabee als symbool van de opgaande zon (Negod) want net als de zon komt ook de mestkever uit de aarde tevoorschijn (als larf) waarna
hij een gedaanteverwisseling ondergaat en zich zowel lopend over de aarde als vliegend door de lucht kan voortbewegen. De scarabee komt veel voor
in Egyptische sieraden met een zonneschijf van edelsteen en goud tussen de voorste poten geklemd. Bovendien hebben de vleugels vaak de mooiste
kleuren. Het is in deze tijd nog populair als gelukbrengend amulet in de vorm van hanger, oorbellen of broche. De scarabee werd door de oude
Egyptenaren in verband gebracht met voortplanting, potentie, wijsheid, vernieuwing, wederopstanding en onsterfelijkheid.
Lees hier nog meer over de scarabee.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Sfinx symbool
Het symbool van de sfinx staat voor een mythisch wezen die in verschillende culturen voorkomt en niet in iedere cultuur op dezelfde manier
afgebeeld wordt. De Egyptische sfinx is half man (hoofd), half leeuw (lichaam) en is de Griekse sfinx half vrouw (hoofd) half adelaar
(lichaam). De sfinx werd in het Oude Egypte onder andere gebruikt als wachter. De Griekse mythologische sfinx komt voor in de Oedipus
mythe en deze sfinx had vleugels en was vrouwelijk. In India wordt de sfinx purushamriga genoemd (Sanskriet= mens-dier) en is de traditie
van de sfinx nog in zwang.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Sistrum symbool
Het sistrum was een heilig muziekinstrument uit het oude Egypte. Het bestaat uit een frame met kleine schijfjes die ratelen als met het instrument
wordt geschud. De contouren doen vaak denken aan de ankh wat een symbool voor het leven is. Op de handgreep wordt vaak het hoofd van de godin Hathor
(zie elders op deze site) afgebeeld, hoewel het sistrum ook wordt geassocieerd met Bast, de godin van de dans en vreugde. Het instrument maakte
een zacht, rinkelend geluid dat de goden en godinnen gunstig zou stemmen. Het werd met korte, ritmische bewegingen op en neer geschud om een
extatische beweging op te wekken voor religieuze processies en ceremonies. Het gebruik van het sistrum lijkt ook een vruchtbaarheid betekenissen
te hebben die samenhangen met de verering van Hathor.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Tyet symbool
Het Tyet symbool dat ook wel de lsisknoop, de gordel van Isis of het bloed van Isis wordt genoemd is het oude Egyptische symbool voor de godin
Isis. Het lijkt wel een beetje op het ankh symbool maar bij dit symbool hangen de armen omlaag. De lus bovenin verwijst naar het eeuwige leven
en de onuitputtelijke levenskracht van de godin Isis. Het Tyet symbool van rode halfedelsteen of glas noemt men ook wel het bloed van Isis en
het staat symbool voor het menstruatiebloed dat uit de schoot van Isis vloeide en wat de drager van de amulet magische krachten en bescherming
gaf. De Isisknoop heeft ook te maken met de spirituele reis die men moet maken om de onsterfelijkheid te bereiken en de knopen die hem of haar
aan het gewone leven binden moet ontrafelen om vrij te zijn en het eeuwige leven te kunnen ervaren.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Was scepter symbool
De was scepter is een staf met bovenaan het hoofd van een hond (mogelijk Anubis) en het was een symbool van koninklijke macht en heerschappij.
De scepter was onderaan meestal gevorkt in de vorm van koeienhoorns. In het boek van Owuso staat ook beschreven dat de staf aan een dode in
zijn graf werd meegegeven zodat deze verzekerd was van de welwillendheid van de goden en een aangenaam leven in het hiernamaals.
www.heinpragt.comNaar symbolen index pagina Egyptische godhedenDe oude Egyptische cultuur kende veel godheden, die ook in symbolen terug te vinden zijn zoals Horus en Ra. Aangezien er ook goden vanuit andere culturen bijkwamen groeide het aantal tot zo 160 goden in het oude Egypte. Er is een mooie Wikipedia pagina over deze goden en ik wil hier graag aan refereren. Op deze Wikipedia pagina staat een lijst van Egyptische godheden met en een korte omschrijving, de Griekse benamingen en varianten op deze Egyptische namen. Wikipedia pagina met lijst van Egyptische godheden Tijdlijn
Bronnen: Egyptische Symbolen (Heike Owusu), www.ancient.eu Boeken over de betekenis van symbolenLast update: 22-08-2021
Disclaimer: Hoewel de heer Pragt de informatie beschikbaar op deze site met grote zorg samenstelt, sluit hij alle aansprakelijkheid
uit. Op de artikelen van de heer Pragt rust auteursrecht, overname van
tekst en afbeeldingen is uitsluitend toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming.
Heinpragt.com is ingeschreven bij de KvK onder nummer: 73839426 en is gevestigd in Veenendaal.
Lees hier de privacyverklaring van deze site. Voor informatie
over adverteren op deze site kunt u contact opnemen met: (heinpragt@outlook.com).
|
