Een telkens weer terugkerend probleem in mijn leven is wederkerigheid, voor mij is het heel belangrijk dat geven en terugkrijgen gevoelsmatig in balans is, zonder weegschaaltje te gebruiken. Dit gaat niet alleen in liefdesrelaties op maar ook in alle andere relaties die je hebt, zoals die met je familie, vrienden en kinderen. Ik ben mijn hele leven al een “pleaser” geweest, ik ben me daar zeker bewust van en vind het wel iets positiefs hebben, veel mensen worden tenslotte blij van je. Ik maak het anderen gewoon graag naar de zin en pas me regelmatig aan bij wat de ander graag wil. Ik heb een vrij zorgzaam karakter en dat geeft me ook veel energie. Ik vind het fijn om als eerste op te staan en een ontbijt te maken in de wetenschap dat we daarna samen gezellig gaan ontbijten. De wederkerigheid zit hem hier vaak in waardering, liefde en iets leuks terugdoen of ook rekening houden met mij en mijn gevoel.

Ook ik heb behoefte aan waardering, aandacht, genegenheid, begrip en intimiteit en meestal in het begin van een relatie lijkt de wederkerigheid gevoelsmatig fijn in evenwicht. Tot er een moment van verzadiging komt, de ander begint het een beetje als vanzelfsprekend aan te nemen en er komt steeds minder terug. Een “normaal” mens zou dan ook minder gaan geven, maar een echte “pleaser” doet er nog eerste een schepje bovenop in de hoop het tij te keren. Maar er komt altijd een moment dat de “pleaser” ontdekt dat de wederkerigheid totaal zoek is en wanneer hij of zij dit kenbaar maakt dan vind de ander dit vaak kinderachtig en aanstellerig. Alles gaat toch goed, ja voor de ander wel!

Het blijft me verbazen dat er mensen zijn die blijkbaar een gezond sociaal leven hebben, die desondanks amper gevoel van empathie naar een ander tonen. Ja, hun eigen gevoel en emoties zijn erg belangrijk, maar de empathie naar anderen lijkt soms bijna gespeeld te zijn. Ze lijken zich maar niet te kunnen verplaatsen in het gekwetste gevoel van een ander. Soms lijkt het een vorm van egocentrisch gedrag en botheid die een “pleaser” zo in verwarring brengt met de vraag: “waarom was ik zo aardig en lief tegen jou?”. En de “nemer” lijkt zich vaak van geen kwaad bewust, die snapt niet dat de ander zo “moeilijk” doet.

In mijn werk ben ik behoorlijk assertief maar privé wil dat niet zo goed lukken, meestal moet het eerst qua wederkerigheid uit de hand lopen, voor ik assertief ga worden. En dan begint het commentaar: “je slaat ook wel rigoureus om in het andere”. Ja, dat klopt, wanneer de spreekwoordelijk druppel de emmer heeft doen overlopen, kan ik vrij koel en berekenend worden en heel goed loslaten, hoewel dat eigenlijk tegen mijn karakter ingaat. Maar ik moet wel oppassen want ik laat me maar al te snel met een paar tranen en een beetje liefdevolle aandacht weer manipuleren in “pleaser” gedrag.

Vooral het voor vanzelfsprekend aannemen en bij het bijna emotieloos af geen aandacht teruggeven of rekening houden met de ander, of zelfs negeren, kan heel kwetsend zijn voor een “pleaser”. Ik vind het altijd jammer dat dit de aanleiding moet zijn voor mij om weer wat assertiever te zijn en het geeft me altijd een rotgevoel dat wederkerigheid voor veel andere mensen niet een natuurlijk gedrag is. Zeker wanneer je van iemand houdt die jouw liefde en aandacht maar voor vanzelfsprekend aanneemt zonder iets terug te doen of rekening met jou te houden, kan dit zeer kwetsend zijn, En mij verbaast het telkens weer dat de “nemer” het eigenlijk heel vanzelfsprekend vind en jou maar een aansteller vind als je het ter sprake brengt.

Ik heb wel wederkerige relaties gehad gelukkig, dus ik weet dat het wel kan, maar helaas heb ik ook de nodige niet wederkerige relaties meegemaakt. Veel “nemers” vallen ook op een “pleaser” en vis versa. Het blijft een pijnpuntje, ik kan er beter mee omgaan dan vroeger, maar het onrechtvaardige gevoel blijft wel, ook als kun je er wat meer afstand van nemen. Paul van Vliet zong ooit eens aan het einde van in een lied waarin hij zich telkens afvroeg of je hard moest zijn om te overleven: “ja je moet hard zijn om te overleven, maar echt leven is dit niet!”.

Tot schrijfs, Hein Pragt.