Liefde kan vele vormen aannemen, maar de meeste vormen zijn wel altruïstisch want het richt zich meestal op een ander. Daarnaast kunt u ook uzelf liefhebben want liefde voor anderen is vaak heel goed, maar u moet uzelf niet overslaan. U bent het waard, uw eigen aandacht, eigen verwondering, uw eigen ontroering want u bent een pracht van een mens. Toch hebben de meeste mensen wel schroom bij de gedachte zichzelf lief te hebben, vaak denkt men toch snel aan egoïsme. Maar eigenlijk is het andersom, “houden van jezelf” en egoïsme zijn totaal tegenovergesteld. Iemand die zichzelf liefheeft wil juist geen egoïst want egoïsme is ver beneden uw waardigheid. Egoïsme maakt u een minder goed mens, het holt u uit en breekt u af. Egoïsme maakt u een eenling en het blokkeert echte relaties met andere mensen. Eigenlijk is egoïsme een vorm van zelfhaat, men belemmerd zichzelf een liefdevol en sociaal mens te zijn, men kiest voor het eigenbelang en niet voor de liefde. Vriendelijke groet Hein Pragt.
Op de inhoud van deze pagina rust copyright © Hein Pragt.
Houden van uzelf
De meeste mensen zullen wel eens gehoord hebben dat zonder liefde voor uzelf u ook geen liefde voor een ander kunt ervaren. Maar ook zonder een ander kunt u eigenliefde ervaren en gelukkig zijn met uzelf. Eigenliefde is ook tijd aan uzelf besteden, nadenken over uzelf en uw eigen kracht, pracht maar ook uw onmacht en uw geluksgevoel. Eigenliefde is een waardevolle tijdsbesteding en tijd nemen voor uzelf is geen daad van egoïsme maar de wens om een liefdevol, compleet en goed mens en medemens te zijn. Maar er is nog een goede reden waarom eigenliefde ook dienstbaar is aan de liefde voor een ander want u heeft de ander wat te bieden. Omdat u gelukkig bent met uzelf en uzelf kunt accepteren kunt u ook gelukkig zijn samen met een ander. U bent geen last in het bestaan van de ander maar u verrijkt het bestaan van de ander. “Houden van jezelf” is een levenshouding en onderdeel van levenskunst. Deze vorm van levenskunst kunt u ook aanleren door op reis te gaan naar uzelf, inzicht in uzelf te verwerven en te leren accepteren wie u bent. Maar ook door het positief leren denken, u verbonden voelen met alles wat leeft en het los laten van de dingen die niet echt belangrijk zijn. Het is het verwerkelijken van uw dromen en voldoende tijd vrij maken voor de mooie en plezierige zaken van het leven. “Houden van jezelf” is ook oprecht kunnen lachen en huilen en vooral bewust leven en dit te delen met de mensen die u lief zijn. “Houden van jezelf” is ook gelukkig zijn met uzelf en hier voor is er een eenvoudig recept. Leren dat u goed bent zoals u bent, een paar echte vrienden hebben waarbij u helemaal uzelf kan zijn en omgekeerd, leven vanuit geven en ontvangen, uw eigen lichaam accepteren, de intensiteit van elk moment ervaren en leren dat alle gevoelens en emoties er mogen zijn en ook weer over gaan.
Verschil tussen eigenliefde en narcisme
De omschrijving van narcisme volgens de Van Dale is “liefde tot zichzelf, eigenliefde” en narcistisch als “een ziekelijke eigenliefde bezittend”. Eigenliefde kan dus blijkbaar doorslaan in een ziekelijke vorm. De term narcisme komt uit de psychologie werd voor het eerst gebruikt door Sigmund Freud. De kenmerken van narcisme zijn vaak een obsessie met zichzelf en het uiterlijk, egoïstisch gedrag, domineren, grote ambitie en een gebrek aan inlevingsvermogen. Een narcist herkennen is niet zo gemakkelijk want narcisten zijn er in heel veel soorten en ze kunnen bovendien heel normaal overkomen. Ze zijn vaak ook zeer goede en overtuigende leugenaars waardoor ze hun gedrag goed kunnen verbloemen. Vaak zijn ze erg charmant en pakken ze bijna iedereen in.
Op het eerste gezicht heeft de narcist een zeer sterk gevoel van eigenwaarde en veel zelfvertrouwen maar het tegendeel is meestal waar. De meeste narcisten hebben vaak onderbewust weinig gevoel van eigenwaarde en compenseren dit door hun gedrag. Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis is vaak zeer egocentrisch, heeft een onderontwikkeld inlevingsvermogen, houd geen rekening met anderen en voelt zich boven de wet verheven. Ze vinden van zichzelf vaak dat de niets verkeerd doen en zien zichzelf vaak als geniaal en superieur aan anderen. Ze overdrijven hun eigen prestaties en halen die van anderen naar beneden. Narcisme is dus iets geheel anders dan gezonde liefde voor zichzelf.
Het verschil tussen egoïsme en eigenliefde
Eigenliefde kan ook uitgelegd worden als egoïsme en sommige mensen zullen zelfs zeggen dat het egoïstisch is om van uzelf te houden. Egoïsme en eigenliefde zijn echter twee verschillende dingen in dat zal ik hier proberen uit te leggen. Laten we eerste eens kijken wat egoïsme is. In het woordenboek Van Dale wordt egoïsme als volgt omschreven: “de levenshouding van iemand die voortdurend het eigen belang en eigen welzijn op het oog heeft, dit staat gelijk aan zelfzucht en eigenbaat”. Mijn eigen definitie van egoïsme is het volgen van eigen belangen ten koste van anderen. Een egoïst denk vaak alleen aan zichzelf en houd hierbij geen rekening met anderen en toont ook geen liefde voor anderen. In dit opzicht is Eigenliefde gaat niet ten koste van de ander, “houden van jezelf” is niet alleen van uw sterke punten en uw mooie kanten houden maar ook van uw zwakheden en tekortkomingen. Eigenliefde kan kiezen voor uzelf zijn en zo de ander toch tekort doen, maar eigenliefde gaat niet uit van kiezen voor uzelf ten koste van de ander.
Leren van uzelf te houden.
Wanneer u nooit geleerd heeft om van uzelf te houden is het soms heel moeilijk om dit alsnog te leren zonder door te slaan. Eigenliefde is een soort van balans en het vinden van deze balans kan wat tijd kosten. Veel mensen hebben eigenlijk een verkeerd zelfbeeld ontwikkelt met daarbij horende foutieve denkpatronen. Sommige mensen hebben van jongs af aan geleerd dat ze minder waard zijn en niet goed, minder mooi, minder slank, niet sportief en niet zelfstandig. Wanneer u als kind altijd te horen kreeg dat het nooit iets met u zou worden dan kunt u daar uiteindelijk zelf in gaan geloven en kan dit uw volwassen leven erg dwars zitten. U heeft als het ware geleerd niet zo liefdevol over uzelf te denken en dit kunt u ook weer afleren. Dit begint met inzicht in hoe u over uzelf denkt, kijk eens een tijdje echt eerlijk en objectief naar uzelf en zet uw negatieve zelfbeeld een op papier. Ga in gedachten eens terug en probeer te ontdekken waar dit gevoel vandaan komen en wanneer dit gevoel ontstaan is. Kijk eens goed of dit beeld wel reëel is en probeer het eens te relatieveren.
Wat kan helpen is het probleem eens op een ander te projecteren, hoe kijkt u er tegen aan als een ander hetzelfde heeft of overkomt. Beloon uzelf bij elke kleine stap die u neemt, maak eens een lijst van dingen waar u gelukkig van wordt en voer af en toe eens een punt van deze lijst uit, koop een mooi notitieboekje en schrijf elke avond een paar dingen op die u die dag goed gedaan hebt en lees inspirerende boeken die uw zelfvertrouwen en eigenwaarde voeden. Wanneer u er zelf niet uitkomt kunt u ook therapie volgend of een training, het aanbod is zeer ruim tegenwoordig. Wanneer je oprecht van jezelf houdt dan heeft u geleerd om niet meer naar uw negatieve ego te luisteren en heeft u geleerd uzelf te waarderen en niet meer afhankelijk voor goedkeuring van anderen te zijn, heeft u geleerd blij met uzelf te zijn, heeft u zichzelf echt leren kennen en leren accepteren en heeft u vriendschap met uzelf gesloten.
Zelfcompassie (leren houden van uzelf).
Eerst wil ik even ingaan op de betekenis van compassie. Soms wordt er medelijden mee bedoeld, als emotionele betrokkenheid op de onprettige of moeilijke situatie van een ander. Maar compassie is ook verwant aan empathie in de vorm van het vermogen zich in te kunnen leven in de emoties van een ander. Dit is niet beperkt tot meeleven met pijn en verdriet maar ook in vreugde. Maar compassie is niet hetzelfde voelen als de ander, iemand die met compassie meeleeft met een verdrietig persoon is niet zelf verdrietig maar hij of zij beseft wat het betekent om dit verdriet te hebben. Compassie veroorzaakt meestal de gevoelens van warmte willen geven, zorgzaam zijn en de behoefte om de ander te helpen of te steunen. Compassie betekent ook dat u niet snel zult veroordelen maar eerder begrip en vriendelijkheid toont aan anderen wanneer ze fouten maken of tegenslag ondervinden.
Zelfcompassie betekent dat u precies hetzelfde wat voelt en ervaart bij een ander ook bij uzelf voelt wanneer u het even moeilijk heeft, wanneer u faalt, of wanneer er iets is wat u niet bevalt aan uzelf. In de eerste plaatst accepteert u het leed en probeert u uzelf te troosten en te verzorgen. In plaats van uzelf te veroordelen of met zelfkritiek uw tekortkomingen te benadrukken bent uw dus ook vriendelijk en begripvol tegenover uzelf. U accepteert dat u niet perfect hoeft te zijn en dat u goed genoeg bent. Wanneer u toch de behoefte voelt om iets aan uzelf te veranderen dan doet u dat voor uzelf en niet voor anderen. Het is belangrijk om uw eigen menselijkheid te accepteren en te accepteren dat zaken niet altijd gaan zoals u het graag zou willen. Realiseer u ook dat veel van de problemen die mensen hebben en veroorzaken beginnen met een heel eenvoudig principes: “ik krijg mijn zin niet!” en “het gaat niet zoals ik het wil!”. Wanneer u uw hart openstelt voor deze realiteit en stopt met ertegen te vechten ben u beter in staat om compassie te voelen voor uzelf maar ook voor de ander.
Zelfcompassie is ook een psychologische aanpak voor problemen die veroorzaakt worden doordat mensen niet genoeg van zichzelf houden. Deze aanpak berust op drie belangrijke elementen: self-kindness, common humanity en mindfulness.
Self-kindness
Bedenk een vriendelijke en opbouwende wijze om het een volgende keer beter te doen en bedenk eens wat een goede vriend of vriendin tegen u zou zeggen in deze situatie. Projecteer het probleem eens op een ander, zou u niet meer om deze persoon geven als hij of zij dezelfde fout maakt of hetzelfde probleem met zijn of haar uiterlijk heeft als u nu voelt. Ik denk het niet, dus hoeft u dit ook niet bij uzelf te doen. Vertroetel uzelf eens, neem een lekker bad, ga lekker sporten of naar de sauna en realiseer uzelf dat niemand volmaakt is en dat ook niemand volmaakt hoeft te zijn. Troost uzelf met de gedachte dat je door fouten te maken ook iets kunt leren.
Common humanity
Bedenk dat wat u nu meemaakt bij het normaal mens zijn hoort, iedereen is kwetsbaar, heeft gebreken en maakt soms fouten. Iedereen overkomt wel eens iets pijnlijks en iedereen word wel eens een keer afgewezen. En dit gebeurt anderen echt niet minder vaak dan u. Wanneer u aan mensen denkt die u kent die vergelijkbare dingen hebben dan realiseert u zichzelf dat u niet alleen bent. Doe eens iets aardigs voor een ander en ga vooral niet eerst wachten tot een ander iets aardigs doet voor u doet, u zult merken dat dit uzelf goed doet. U bent niet de enige die er niet bij hoort of die niet goed genoeg is, bijna iedereen ervaart deze gevoelens wel eens en dat is juist datgene wat ons met elkaar verbindt.
Mindfulness
Minfulness is een vorm van meditatie waarbij men zich bewust is van dit moment en wat er zich nu aanbiedt en men onvermijdelijke negatieve en positieve ervaringen leert aanvaarden en accepteren. Om uw mindfulness te versterken kunt u bijvoorbeeld aan yoga doen. Maar er zijn ook eenvoudigere oefeningen, neem eens een stukje fruit en eet het niet zomaar op, maar geeft er eens extra aandacht aan. Kijk er goed naar en zie de vorm en de kleur, ruik er eens aan en richt al uw aandacht op alleen maar dat stukje fruit. Doe het in uw mond en voel hoe hij aanvoelt en ga dan langzaam kauwen. U mag het ritueel zelf invullen het gaat er om dat u met uw aandacht even helemaal {in het nu bent. Met dezelfde oprechte aandacht kunt u ook naar uzelf en uw eigen gevoelens en gedachten kijken. Wanneer dit moeilijk is dan legt u uw handen op de buik en ademt u diep in en let u op uw adem. Probeer dan het andere gevoel te ervaren zonder de pijn te negeren of te overdrijven en open uw hart voor wat u voelt, zonder verzet, met kalmte en helderheid en accepteer dit moment volledig zoals het is. Maak geen drama van uw leed, druk het niet weg maar maak het ook niet erger dan het is. Denk eens aan vorige momenten dat u moeilijke gevoelens had en realiseer u dat het toen weer voorbij ging en dat dit nu ook weer zal gebeuren. Deze wijze van bewustwording zorgt ervoor dat u zichzelf niet laat overmannen door uw (negatieve) gevoelens waardoor u emotioneel beter in balans kunt blijven.
Door te oefenen in zelfcompassie kunt u veel zachtaardiger worden naar uzelf toe en bent u beter in staat om te zien wat er echt gebeurd in plaats uzelf onmiddellijk op de kop geven of omlaag te halen. Ook leert u minder te piekeren en bent u beter in staat om moeilijke situaties aan te kunnen en tegenslagen te accepteren. Zelfcompassie is hiermee ook de sleutel naar meer verbondenheid met anderen en een meer tevreden leven.
Verantwoordelijkheid voor uw eigen geluk in een liefdesrelatie
Een veelgemaakte fout binnen een relatie is tevens een zeer verleidelijke fout. Het is: “uw geluk van uw partner laten afhangen en hem of haar de schuld geven als u niet gelukkig bent!” Met deze boodschap in gedachte is het luisteren naar veel popsongs ineens erg verontrustend. In veel liedjes is het thema “je maakt me zo gelukkig”, “jij bent alles voor mij”, “ik ben niets zonder jou!” en “zonder jou kan ik niet leven!”. Al deze uitspraken geven aan dat men dus niet gelukkig kan zijn (of worden) zonder de ander en dat dus de verantwoordelijkheid voor het geluk bij de geliefde ligt. Wanneer u hier over nadenkt dan legt men wel een ontzettend zware taak op schouders van de geliefde. Wat men eigenlijk zegt dat men de ander verantwoordelijk maakt voor hun geluk omdat men het blijkbaar zelf niet kan.
Het omgekeerde komt ook vaak voor, veel mensen voelen zich ongelukkig en stellen hun partner daar verantwoordelijk voor. Wanneer hij of zij maar anders was of meer rekening zou houden met mij dan zou ik wel gelukkig zijn. Het ligt niet aan hen zelf maar het komt door de partner. Helaas is het vragen om ongeluk en ellende wanneer men de verantwoordelijkheid voor het eigen geluk in de handen van de partner legt. Voor de ander is dit vaak een onmogelijke opgave hoe veel deze partner ook van de ander houdt. Nu is het niet zo dat uw partner geen enkel aandeel heeft in uw geluk en dat het niet normaal is dat u zich gelukkig voelt wanneer u samen bent en dat u erg ongelukkig kunt zijn als uw partner u verlaat. Liefde kan een enorme bron van geluk zijn en soms ook de bron van ernstig gevoel van ongeluk bij het verbreken van een relatie. Maar er zijn helaas ook stellen die elkaars geluk overduidelijk in de weg staan. Niet voor niets gaan de meeste relatieproblemen over klachten over de ander en dat men zichzelf tekort gedaan voelt.
Maar de essentie is dat u zelf uiteindelijk verantwoordelijk bent voor uw eigen geluk, wanneer uw leven u niet naar uw zin is, zult u er iets zelf iets aan moeten veranderen, of er anders naar leren kijken. Dit kan soms inhouden dat u moeilijke beslissing moeten nemen, niet zo prettige gesprekken moeten voeren of soms water bij de wijn moeten doen. Dit zijn allemaal zaken die horen bij het verantwoordelijkheid nemen voor uw eigen geluk. Geen enkele relatie, hoe goed ook, kan die taak van u overnemen. Het komt er in essentie op neer dat u uw relatie weliswaar heel belangrijk is voor u en dat u zielsveel van uw partner houdt, maar dat alleen u verantwoordelijk bent voor uw eigen geluk en ook niet verantwoordelijk bent voor het geluk van uw partner.
Door zo te denken en te doen bevrijdt u zichzelf en uw partner van een zware last en mag u beiden gewoon mens zijn met alle kleine fouten die men heeft. Wanneer u leert dat uw eigen teleurstelling in uw hoofd zitten, dat de ander ook eens een slechte bui mag hebben en niet volmaat hoeft te zijn, dan blijft u bij uzelf. Door zelf de verantwoordelijkheid voor uw eigen geluk te nemen, maakt u de weg vrij voor een relatie die gebaseerd is op openheid, eerlijkheid en verantwoordelijkheid. Het enige wat u moet leren inzien is dat u gelukkiger kunt worden door de verantwoordelijkheid voor uw eigen geluk neer te leggen waar het hoort, bij uzelf.
Negatieve gedachten over uzelf zijn uw vijand.
Een van de grootste vijanden van de eigenliefde zijn negatieve gedachten over uzelf en een negatief zelfbeeld. Negatieve gedachten en een negatief zelfbeeld kan mensen flink beperken in hun leven. Hoeveel mensen denk niet dat ze lelijk en veel te dik zijn, en dat ze pas gelukkig kunnen zijn wanneer ze mooi en slank zijn. Andere mensen denken vaak dat anderen alles beter kunnen dan zijzelf, dat anderen veel meer vrienden hebben, succesvoller zijn, geliefder zijn enz. Als deze dingen zijn gebaseerd op een negatieve gedachte: “ik ben niet goed genoeg”. De meeste mensen die hier onder lijden, praten vaak (soms in een bijna liefdevolle wijze en soms verontschuldigend) ook negatief over zichzelf, waardoor ze hun eigen negatieve zelfbeeld alleen maar versterken.
De ommekeer naar gezonde eigenliefde is dan ook vaak een hele grote stap die niet in een keer te maken is. Een tussenstap kan zijn dat men eerst leer om zichzelf “oké” en goed genoeg te vinden. De meest belangrijke relatie die men heeft is met zichzelf. Het is belangrijk om uzelf te accepteer zoals u bent en realistisch in te zien dat anderen ook niet perfect zijn. Ook is het belangrijk om te realiseren dat u ook niet perfect hoeft te zijn. Veel succesvolle mensen zijn juist niet perfect, bekijk deze mensen eens in plaats van de mensen die u idealiseert. Zelfacceptatie is de eerste stap op weg naar zelfvertrouwen en eigenliefde.
Boek over de sociale psychologie
Psychologie Dit boek biedt een beknopte en heldere kennismaking met de stand van zaken in de hedendaagse psychologie. In twaalf hoofdstukken worden fundamentele begrippen uit de psychologie behandeld. Bovendien wordt ingegaan op het individu in zijn sociale omgeving, op de ontwikkeling, de persoonlijkheid en op gedragsstoornissen en psychotherapie. In het boek komt een aantal theorieën van vooraanstaande psychologen van vroeger en nu ter sprake. Speciale aandacht wordt geschonken aan de ontwikkeling op het terrein van het genetisch onderzoek. In deze vijfde, herziene druk zijn bovendien twee hoofdstukken toegevoegd over intelligentie en automatische processen. 
Meer menswerk pagina’s
- Verliefd zijn
- Universele basisbehoeften
- Stemmingkerende handelingen
- Psychologische trucjes
- Onverwerkte emoties
- Menswerk
- Manipulatie
- Liefdesverdriet
- Levensfasen
- Intimiteit
- Houden van uzelf
- Honden van Pavlov
- Het menselijk ego
- Gezond egoïsme
- Externaliseren
- Enneagram types
- Emotionele ontrouw
- Emotionele manipulatie
- Emotionele intelligentie
- Eerste indruk
- Defensieve projectie
- Comfortzone
- Attributietheorie
- Altruïsme