Menswerk

Enneagram types

Door aan vrijdag, november 10, 2023

enneagram circelTegenwoordig wordt het enneagram vaak toegepast in hrm zaken, coaching en training. Er wordt beweerd dat het enneagram een eeuwenoude studie is maar het is waarschijnlijker dat het in het begin van de twintigste eeuw is bedacht door de Armeens filosoof George Gurdjieff al was er toen nog geen sprake van het beschrijven van menselijke karaktertypen. Dit werd waarschijnlijk in de jaren 60 van de twintigste eeuw toegevoegd en ondank dat het erg populair is wordt het door de professionele psychologie nauwelijks serieus genomen. Het enneagram is een geometrische figuur in de vorm van een cirkel waarin lijnen zijn getrokken tussen negen punten die zich op gelijke afstanden van elkaar op de cirkelomtrek bevinden, het Griekse “ennea” betekent ‘negen’ en grammos staat voor ‘punten’. De basis voor deze theorie ligt inderdaad in de oudheid maar niet op dezelfde wijze en grondslag als die van het enneagram. De Griekse filosoof Theophrastus beschreef in c.a. 300 voor Christus een bundel “Charakteres” (“Karaktertypen”) waarin Opschepper, Boersheid, IJdelheid, Vrekkigheid en vele andere karaktertrekken kort worden gedefinieerd en van voorbeelden werden voorzien. Deze hadden echter een moraliserende en opvoedkundige functie, het enneagram bouwt voort op deze traditie maar kan slechts negen karaktertypen onderscheiden. Tegenstanders geven aan dat het menselijke gedrag is zo complex is en dat er zoveel individuele verschillen zijn dat men mensen niet kan indelen in negen karaktertypen zonder erg algemeen te worden. Ondanks dat het enneagram dus een soort van pseudo wetenschap is hoeft het niet bij voorbaat nutteloos te zijn. Het kan gebruikt worden om bepaalde verschillen tussen mensen duidelijk te maken en gebruikt worden om begrip te leren voor gedrag van anderen.Op de inhoud van deze pagina rust copyright © Hein Pragt.

Wat is het enneagram?

Het enneagram diagram bestaat uit negen herkenbare basismodellen van menselijk gedrag waarbij men uitgaat dat men meerdere types kan zijn maar dat één type dominant is. Het zou een beetje kort door de bocht zijn om alle mensen in 9 types in te delen, er zijn dus ook subtypes. Bijna niemand is een “puur” type, de meeste mensen zijn een mix van twee typen van het enneagram. Het tweede type in de mix wordt de vleugel genoemd. De vleugel ligt op een van de twee kanten van uw basistype op de omtrek van het enneagram. Mensen bestaan dus uit een hoofd type en in mindere mate ook een subtype. Dit geeft men aan als bijvoorbeeld type 2W3 wat betekent dat deze persoon voor het grootste deel een twee is met trekjes van de drie. Inzicht in het enneagram heeft als doel om mensen te helpen zichzelf en anderen te begrijpen en in het bijzonder hoe verschillende types op elkaar reageren.

Dit is een overzicht van de negen types

  • Enneagram type EEN is de hervormer: perfectionisten, verantwoordelijk, gefixeerd op verbetering;
  • Enneagram type TWEE is de helper: helpers die het nodig hebben om nodig te zijn;
  • Enneagram type DRIE is de presteerder: gefocust op de presentatie van succes, om gewaardeerd te worden;
  • Enneagram type VIER is de individualist: identiteitszoekers, die zich uniek en anders voelen;
  • Enneagram type VIJF is de onderzoeker: denkers geneigd om terug te trekken en te observeren;
  • Enneagram type ZES is de loyalist: in conflict tussen vertrouwen en wantrouwen;
  • Enneagram type ZEVEN is de enthousiast: plezierzoekers en planners, op zoek naar afleiding;
  • Enneagram type ACHT is de uitdager: de leiding nemend, omdat ze niet beheerst willen worden;
  • Enneagram type NEGEN is de vredestichter: vrede en harmonie bewaren.

Deze negen types verhouden zich dus in een gestructureerde wijze tot elkaar wat aangegeven wordt door de pijlen in het diagram.

Enneagram type EEN (De hervormer)

Hervormers zijn realistisch en principieel, ze kunnen moralist of wereldverbeteraar zijn. Ze proberen hun hoge idealen ook te realiseren en ze denken vaak dat het beter kan en zijn niet gauw tevreden. Mensen van dit persoonlijkheidstype zijn in essentie op zoek naar het beter maken van dingen, omdat ze vinden dat niets ooit echt goed genoeg is. Dit maakt hen perfectionisten die graag willen hervormen en verbeteren; idealisten die ernaar streven om orde te creëren uit de alomtegenwoordige chaos. Enen hebben een goed oog voor detail. Ze zijn zich altijd bewust van de gebreken bij zichzelf, anderen en de situaties waarin ze zich bevinden. Dit activeert hun behoefte om te verbeteren, wat goed kan zijn voor alle betrokkenen, maar wat ook belastend kan blijken te zijn voor zowel de Een als degenen aan het ontvangende eind van de hervormingspogingen van de Een. Het onvermogen van de Een om de perfectie die ze verlangen te bereiken voedt hun schuldgevoelens over tekortgeschoten zijn, en hun beginnende kwaadheid over een onvolmaakte wereld. Enen neigen er echter naar zich schuldig te voelen over hun kwaadheid. Kwaadheid is een “slechte” emotie, en Enen streven er oprecht en met heel hun hart naar om “goed” te zijn. Kwaadheid wordt daarom krachtig uit hun bewustzijn verdrongen. Enen zijn serieuze mensen; ze zijn over het algemeen bijzonder principieel, competent en compromisloos. Ze houden zich aan de regels en verwachten van anderen dat die dat ook doen. Omdat ze zo diep in hun overtuigingen geloven, zijn ze vaak uitstekende leiders. Ze zijn geboren organisatoren, mensen die lijsten maken en alles op de lijst ook afmaken, nijver, betrouwbaar, oprecht en plichtsgetrouw en ze zijn vaak intelligent en onafhankelijk. Dit type komt veel voor onder leraren, politieagenten, predikanten en politici.

Enneagram type TWEE (De helper)

Mensen van dit persoonlijkheidstype hebben in essentie het gevoel dat ze waardevol zijn voor zover ze behulpzaam zijn voor anderen. Onbaatzuchtig zijn is hun plicht, geven aan anderen is hun reden van bestaan. Ze zijn betrokken, sociaal bewust en meestal extrovert. Tweeën zijn warme, emotionele mensen voor wie hun persoonlijke relaties erg belangrijk zijn, daar enorm veel energie in steken, en die verwachten gewaardeerd te worden voor de moeite die ze doen. Ze zijn praktische mensen, die gedijen in zorgberoepen, en die weten hoe je een huis comfortabel en gezellig maakt. Het helpen van anderen geeft Tweeën een goed gevoel over zichzelf; nodig zijn geeft ze het gevoel belangrijk te zijn; onbaatzuchtig zijn geeft ze het gevoel deugdzaam te zijn. Een groot deel van het zelfbeeld van tweeën draait om deze kwesties, en een bedreiging van dat zelfbeeld wordt nauwelijks getolereerd. Tweeën zijn diep overtuigd van hun onbaatzuchtigheid, en het is waar dat ze vaak oprecht behulpzaam zijn en zich om anderen bekommeren. Het is echter evenzeer waar dat Tweeën waardering nodig hebben; ze hebben het nodig om nodig te zijn. Hun liefde is niet helemaal zonder bijbedoelingen. Tweeën ontwikkelen vaak een gevoel van gerechtigd zijn bij de mensen die het dichtst bij hen zijn. Omdat ze hun nek hebben uitgestoken voor anderen, beginnen ze het gevoel te krijgen dat ze recht hebben op dankbaarheid. Ze kunnen opdringerig en veeleisend worden als hun vaak niet erkende emotionele behoeften niet bevredigd worden. Ze kunnen bazig en manipulatief zijn, helemaal het gevoel hebbend dat dit gerechtvaardigd is, omdat ze “dit recht verdiend hebben” en hun intenties goed zijn. De meest duistere kant van het type twee komt tevoorschijn wanneer Tweeën het gevoel beginnen te krijgen dat ze nooit de liefde die ze verdienen voor al hun inspanningen zullen krijgen. In zulke omstandigheden kunnen ze hysterisch worden, irrationeel en zelfs beledigend. Omdat Tweeën over het algemeen anderen helpen om hun behoeften te bevredigen, kunnen ze vergeten om iets te doen aan die van henzelf. Dit kan leiden tot overspannenheid, emotionele uitputting en emotionele wispelturigheid. Tweeën moeten leren dat ze alleen werkelijk anderen van dienst kunnen zijn wanneer ze gezond, gebalanceerd en in zichzelf gecenterd zijn. Tweeën zijn vaak ook trots en hebben een sterk gevoel van eigenwaarde. Dit type komt veel voor in de zorg sector.

Enneagram type DRIE (De presteerder)

Mensen van dit persoonlijkheidstype hebben het nodig om bevestigd te worden om zich waardevol te voelen, ze jagen succes na en willen bewonderd worden. Ze werken vaak hard, zijn competitief en sterk gefocust in het najagen van hun doelen, of hun doel nu is om de meest succesvolle verkoper in het bedrijf te zijn of de meest “sexy” vrouw in hun sociale kring. Ze hebben zich vaak opgewerkt en vinden gewoonlijk het een of ander gebied waarin ze kunnen uitblinken om zo de externe goedkeuring te vinden die ze zo wanhopig nodig hebben. Drieïën½n zijn sociaal competent, vaak extravert en soms charismatisch. Ze weten hoe ze zichzelf moeten presenteren, hebben zelfvertrouwen en zijn praktisch en gedreven. Drieïën½n hebben veel energie en lijken vaak een soort levenslust te belichamen die anderen aanstekelijk vinden. Ze zijn goede netwerkers die weten hoe ze moeten stijgen in rang. Maar hoewel drieïën½n geneigd zijn om succes te hebben op wat voor gebied ze ook hun energieïën½n focussen, zijn ze vaak heimelijk bang om verliezers te zijn of te worden. Hun uitdagingen zijn oprechtheid, eerlijkheid en kunnen accepteren dat succes niet altijd mogelijk is. Dit type komt veel voor in het beroep van manager, verkoper en ontwerper.

Enneagram type VIER (De individualist)

Mensen van dit persoonlijkheidstype neigen ernaar hun identiteit te bouwen rond het idee dat ze op een of andere manier anders of uniek zijn. Vieren lukt het dus om zich tegelijk superieur aan anderen te voelen en ook heimelijk een graad van hunkering en afgunst te koesteren. Vieren zijn emotioneel complex en erg gevoelig en ze hunkeren ernaar om begrepen en gewaardeerd te worden om hun authentieke zelf, maar voelen zich snel onbegrepen en ongewaardeerd. Ze hebben een neiging om terug te trekken met het idee dat de wereld te hard of te ruw lijkt en zijn vaak humeurig of grillig. Ze zijn gecenterd in hun emotie en spenderen een groot deel van hun leven om hun gevoelens te cultiveren en analyseren. Of ze nu artistiek zijn of niet, de meeste Vieren hebben een gevoeligheid voor esthetiek, en zijn geïën½nteresseerd in zelfexpressie. Vieren zijn wel enigszins melancholisch van aard en onder stress zijn ze geneigd in depressie te vervallen. Ze zijn ook geneigd om in zichzelf gekeerd te zijnen ze zijn geneigd om te fantaseren over een redder die hen zal redden van hun ongelukkig bestaan. Hun uitdaging is evenwichtigheid in gevoelens wat te bereiken is door discipline en afstand nemen van emoties. Dit type komt vaak voor in artistieke beroepen.

Enneagram type VIJF (De onderzoeker)

Waarnemers hebben behoefte aan kennis en zijn introvert, leergierig, analytisch en inzichtelijk. Mensen van dit persoonlijkheidstype zijn in essentie bang dat ze niet genoeg innerlijke kracht hebben om het leven tegemoet te treden, en daarom zijn ze geneigd om terug te trekken, terug te gaan naar de veiligheid en zekerheid van hun geest. Ze zijn over het algemeen intelligent, belezen en bedachtzaam, en ze worden vaak experts op de gebieden die hun interesse hebben. Vijven neigen ernaar om verlegen te zijn, niet opdringerig, onafhankelijk en onwillig om de hulp te vragen die anderen waarschijnlijk graag aan hen zouden bieden. Ook zijn ze gevoelig, ze voelen zich onvoldoende tegen de wereld verdedigd en om dit te compenseren nemen ze soms een houding aan van zorgeloze onverschilligheid of intellectuele arrogantie aan. Mensen van het type vijf zijn vaak wat geremd in hun emotionele expressie, maar ze hebben vaak sterkere gevoelens dan ze laten blijken. Weinig mensen weten wat er gaande is onder het oppervlak, omdat Vijven vaak een overdreven behoefte aan privacy hebben, en een diepgewortelde angst voor opdringerigheid. Ze houden er van regelmatig alleen te zijn en om stil met zichzelf hun emoties te verwerken en alsnog een plaats te geven en kunnen er niet tegen wanneer anderen hen proberen te domineren en bakenen dan ook hun territorium af door hun eigen privïën½-ruimte te creïën½ren en tijd voor zichzelf te nemen. Dwang en “moeten” werkt bij hen als een rode lap op een stier. Typerend is dat ze vaak de rol spelen van de waarnemer, in conflicten kunnen ze van een afstand de zaak aanschouwen. Dit type komt vaak voor in beroepen zoals geleerden, onderzoekers, inspecteurs, monniken en technische knutselaars.

Enneagram type ZES (De loyalist)

Dit type heeft verantwoordelijkheidsgevoel, is betrouwbaar en hecht waarde aan een loyale opstelling naar familie, vrienden, groepen en goede doelen. Mensen van dit persoonlijkheidstype voelen zich vaak onveilig en maakt zich zorgen om van alles wat er mis zou kunnen gaan. Zessen vertrouwen niet gemakkelijk, maar als de andere persoon zich absoluut bewezen heeft zullen ze met een standvastige loyaliteit reageren en zullen ze een vriend, partner of baan te blijven steunen zelfs lang nadat het tijd is om verder te gaan. Hun persoonlijkheid varieert van gereserveerd en timide tot openhartig en confronterend. Ze hechten waarde aan tradities en kunnen goed samenwerken. De ene kant van dit type is fobisch en wordt gekenmerkt door angst, ziet vaak problemen en achter elke boom een gevaar en de andere kant is contrafobisch en gaat angst bevechten door het gevaar op te zoeken. Achter beide zit angst, de een gaat de angst uit de weg en de ander bestrijdt de angst door hem uit te dagen. Dit type komt veel voor in de beroepen die met de wet te maken hebben zoals rechters, officieren van justitie, advocaten, detectives, politie en het leger.

Enneagram type ZEVEN (De enthousiast)

Deze mensen zijn levensgenieters, energiek, levendig en optimistisch. Mensen van dit persoonlijkheidstype willen in essentie dat hun leven een opwindend avontuur is. Ze zijn op de toekomst gerichte, rusteloze mensen die er over het algemeen van overtuigd zijn dat er iets beters is, net om de hoek. Ze zijn snelle denkers die een grote hoeveelheid energie hebben, en die veel plannen maken. Ze neigen ernaar extraverte en praktische mensen te zijn die diverse vaardigheden bezitten. Ze weten hoe ze moeten netwerken en hoe ze zichzelf en hun interesses moeten promoten. Ze hebben vaak een ondernemende instelling, en zijn in staat hun enthousiasme over te brengen op degenen met wie ze in contact komen en wanneer ze in staat zijn om te focussen op hun talenten, worden ze vaak bijzonder succesvol. Ze hebben gewoonlijk ook een hoge dunk van zichzelf en hun talenten; ze zijn geneigd om te focussen op hun sterke punten en om hun fouten en gebreken te bagatelliseren. Omdat zevens hun eigen duistere emoties niet onder ogen willen zien, is het ook moeilijk voor ze om de pijn die anderen ervaren te erkennen, zodat het soms moeilijk voor ze is om de realiteit van andere mensen te zien. Wel willen ze hun steentje bijdragen aan de wereld, hun uiterlijk voorkomen is dat van optimisme en blijheid, zijn spontaan en fantasierijk en soms impulsief en naïën½ef, ontwijken pijn en hebben tegenstrijdige gevoelens bij het aangaan van verbintenissen. Deze mensen hebben vaak verschillende banen tegelijk of hebben een ongebonden beroep.

Enneagram type ACHT (De uitdager)

Mensen van dit persoonlijkheidstype willen in essentie niet beheerst worden, zowel door anderen als door hun omstandigheden; ze willen volledig meester zijn van hun lot. Achten hebben een sterke wil, zijn beslist, praktisch, ferm en energiek. Ze zijn ook geneigd om dominerend te zijn; hun niet beheerst willen worden door anderen manifesteert zich vaak als een behoefte om in plaats daarvan anderen te beheersen. Wanneer ze mentaal gezond zijn houden ze deze neiging onder controle, maar de tendens is er desondanks altijd, en kan een centrale rol aannemen in de interpersoonlijke relaties van de acht. Achten hebben over het algemeen krachtige instincten en sterke fysieke begeerten waaraan ze zich zonder schuldgevoelens of schaamte overgeven. Ze willen een heleboel uit het leven halen, en zijn volledig voorbereid om erop uit te gaan om dat te krijgen. Ze hebben de behoefte om financieel onafhankelijk te zijn, en vinden het vaak moeilijk om voor iemand te werken. Dit maakt het soms nodig dat de acht zich volledig aan het systeem onttrekt, en een soort vogelvrije mentaliteit aanneemt. De meeste achten vinden echter een manier om financieel onafhankelijk te zijn terwijl ze vrede sluiten met de gemeenschap, maar ze houden altijd een ongemakkelijke omgang met iedere hiïën½rarchische relatie waarin de acht in een andere positie als de bovenste is. Hoewel vertrouwen niet gemakkelijk is voor een acht is het zo dat wanneer een acht iemand in zijn innerlijk heiligdom toelaat, die een standvastige bondgenoot vindt en een trouwe vriend. De krachtige beschermingsinstincten van de acht komen naar boven wanneer het nodig is om familie of vrienden te verdedigen, en achten zijn vaak onverantwoord gul in het onderhouden van degenen waar ze om geven. Dit type komt veel voor in een leidinggevende functie, manager of directeur.

Enneagram type NEGEN (De vredestichter)

Mensen van dit persoonlijkheidstype zijn ontvankelijk, goedaardig en ondersteunend en ze streven naar harmonie met de medemens en de wereld om hen heen. Ze zijn geneigd om conflicten tot elke prijs te vermijden. Omdat de mogelijkheid van conflict in het leven feitelijk alomtegenwoordig is, resulteert het verlangen van de negen om dat te vermijden over het algemeen in een bepaalde mate van terugtrekking van het leven, en veel negens zijn in feite introvert. Andere negens leiden meer actieve, sociale levens, maar blijven in een bepaalde mate niet volledig betrokken. De meeste negens zijn tamelijk gemakkelijk in de omgang; ze nemen een strategie van “met de stroom meegaan” aan. Ze zijn over het algemeen betrouwbare, stevige, zichzelf wegcijferende, tolerante en sympathieke individuen. Er is soms moeilijk vat op ze te krijgen; ze ontvluchten moeilijke situaties en rekenen er niet op dat anderen zich voor hun problemen interesseren. De beroepen van dit type zijn beroepen waarin ze zelf geen initiatieven hoeven nemen, en waarin zich weinig stress- of conflictgedrag voordoet.

Enneagram testen

Enneagram test

123test.nl enneagram test

Enneagram test (tegen betaling)

Meer menswerk pagina’s

0
Gerelateerde berichten

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *