Waarom is de eerste indruk zo belangrijk en waarom nemen mensen zo makkelijk gedragingen en meningen van anderen over? Hoe kunnen we deze sociale beïnvloeding verminderen en waarom voelen we ons aangetrokken tot sommige mensen en niet tot andere? Dat zijn slechts enkele van de vele onderwerpen die op deze pagina aan de orde komen. Deze pagina gaat over het onderwerp stereotypes en de eerste indruk. Wanneer we iemand voor het eerst zien dan proberen onze hersenen deze persoon in te delen en van eigenschappen te voorzien. Zonder dat we deze persoon gesproken hebben of iets over deze persoon gehoord hebben, vormen we al een beeld van deze persoon. Naderhand kunnen en zullen we dit beeld wel bijstellen maar de eerste indruk is heel belangrijk. De eerste indruk die we vormen wordt grotendeels bepaald door gezichtsuitdrukking, lichaamshouding, aantrekkelijkheid, kleding en door specifieke uiterlijke kenmerken. Binnen een paar seconden vormen we een beeld over iemands intelligentie, zorgvuldigheid, zelfvertrouwen, opgewektheid en seksuele geaardheid. Hier spelen ook zeker indrukken mee die we als een soort van bibliotheek opgebouwd hebben in ons leven, van eigenschappen van mensen die dezelfde uiterlijke kenmerken hebben. Dit voeren we zelfs vaak door, wanneer iemand aan één van de kenmerken voldoet, dan kennen we hem of haar ook de rest van de eigenschappen van de andere persoon toe.
De eerste indruk
De meeste bekende stereotypering is die van de blonde vrouw, maar andere voorbeelden zijn dat mensen met een bril meestal als intelligenter en saaier zijn en mensen met dunne lippen gewetensvol, mannen met een breed gezicht en een terugtrekkende haargrens dominant en mensen met een rond gezicht, grote ogen en een kleine neus zwak, lief en passief ingeschat worden. Het werkt ook twee kanten op, mensen die een bepaalde eigenschap toebedeeld krijgen op basis van hun uiterlijk zullen zo ook door hun omgeving behandeld worden waardoor mensen zich hier op de duur ook naar zullen gaan gedragen. Vanuit de evolutie is dit snelle oordelen heel goed te verklaren, want als men elke nieuwe persoon apart moet beoordelen heeft men constant een achterstand en het is dus handiger om iemand snel in te delen als goed of slecht, vriend of vijand, betrouwbaar of onbetrouwbaar. Vaak klopt dit stereotype meestal ook vrij goed, zeker wanneer men iets meer levenservaring heeft. En dan is er nog een tweede mechanisme waarmee we onbewust en razendsnel een nieuwkomer in de ‘in-groep’ of ‘uit-groep’ plaatsen. Mensen vragen zich namelijk onbewust af of deze nieuwe persoon past bij ‘ons soort mensen’ want de mens heeft van nature nog steeds de neiging om veiligheid te zoeken en deze denkt hij te vinden bij soortgenoten en metgezellen.
Tegenwoordig gebruikt men kleding zeer sterk om een beeld van zichzelf te geven. Mensen kleden zich naar de groep waar ze zichzelf mee verbonden voelen, maar ook tatoeages, piercings en sieraden bepalen hoe we ons presenteren. Dit slaat soms zo ver door dat mensen een stijl kopiëren zonder de achterliggende filosofie te kennen en de term hiervoor is “wannabe”, iemand die zich probeert voor te doen als iemand die hij of zij in werkelijkheid niet is maar wel graag zou willen zijn. U kunt proberen wanhopig te voldoen aan het beeld wat u wilt uitzenden en wat men van u verwacht, maar of dat op den duur vol te houden is, dat is nog de vraag. Aangezien u maar een aantal dingen kunt beïnvloeden en de meeste dingen die uw beeld bij de ander oproept non-verbaal en onbewust zijn werkt het toch het beste wanneer uw uitstraling overeenkomt met uw innerlijk. Wat voor zin heeft het om bij een groep te willen horen die u uiteindelijk toch niet zal accepteren of een indruk te wekken waar u steeds meer moeite voor moet doen om hier aan te blijven voldoen. Neem als voorbeeld het meisje dat er alles aan doet om bij de groep populaire meisjes te horen om er dan achter te komen dat ook deze groep “mindere” meisjes toelaat om zelf een hogere status te kunnen laten zien. Uiteindelijk zal ze er vaak achter komen dat ze zichzelf voor de gek zit te houden en ongelukkiger worden omdat ze zichzelf anders voordoet dan ze werkelijk is.
Maar als man op vrijersvoeten is het wel belangrijk om bijvoorbeeld te weten dat witte sokken een bepaald beeld uitstralen (wat helemaal niet terecht hoeft te zijn) en dat bepaalde kleding, gedrag, lichaamsbeharing en sieraden een afstotende werking hebben op de meeste vrouwen waardoor men al niet verder komt dan de eerste indruk. Maar het heeft ook geen zin om zichzelf modern en trendy te gaan kleden als men eigenlijk een saaie piet is, ook dat geeft een verkeerd beeld wat later erg kan opbreken. Probeer kleding missers te voorkomen maar u niet anders voor te doen dan u werkelijk bent, uiteindelijk zult u door de mand vallen wanneer iemand u beter leert kennen en zijn of haar eerste indruk zal bijstellen.
Trainen van de eerste indruk.
Veel mensen zullen in hun leven meemaken dat ze in korte tijd een beoordeling krijgen en er zijn dus veel trainers die aangeven dat men zichzelf kan trainen om een bepaalde indruk die men van zichzelf wil geven ook echt uit te stralen. Een goed voorbeeld is een sollicitatiegesprek waarbij een bedrijf vaak de keuze heeft uit zeer veel geschikte kandidaten en een keuze zal moeten maken die vaak op de indruk die iemand gemaakt heeft gebaseerd zal zijn. Aangezien blijkbaar negentig procent van de eerste indruk gebaseerd is op lichaamstaal kun je daar (volgens de trainers) flink aan werken. Men kan leren om op een goede wijze handen te geven, oogcontact te maken en geschikte kleding te dragen.
Maar kunt u zichzelf wel anders voordoen dan u werkelijk bent en kunt u dan ook goed functioneren in deze functie in dit voorbeeld van een sollicitatiegesprek. Die eerste indruk die we van iemand vormen is gebaseerd op de onbewuste verwerking van een enorme hoeveelheid informatie die we niet kunnen beïnvloeden zoals haargrens, kaaklijn, neus-kin-afstand, mimiek, algemene lichaamshouding, taille-heup-verhouding, stem, taalgebruik, accent en oogopslag. Er zijn zoveel zaken op non-verbaal vlak die het totaalbeeld bepalen dat het bijna ondoenlijk is om deze allemaal te beheersen en te beïnvloeden. Een ervaren personeelschef zal door deze zaken heen prikken, u kunt uzelf conservatief kleden om de indruk van degelijk en betrouwbaar te wekken maar uw lichaamstaal en uw non-verbale informatie kan u al snel verraden. We kunnen de basis sociale vaardigheden zoals goede manieren oefenen en daarmee de indruk die we van onszelf willen geven beïnvloeden maar we zullen ook moeten accepteren dat een groot deel van wat we non-verbaal communiceren niet onder onze controle staat.
Zo kunt u uw eigen lichaamsbeeld verbeteren
In de huidige maatschappij ligt er een groot nadruk op lichamelijke perfectie, we moeten allemaal een goed figuur hebben en lichamelijk aantrekkelijk met een mooie strakke huid en vooral geen ouderdomsverschijnselen. Aan deze obsessie verdient de farmaceutische industrie enorm veel geld maar ook in de cosmetische chirurgie gaan miljoenen om. Hier volgen enkel tips om uw lichaamsbeeld te verbeteren die niet extreem duur zijn. Als eerste is het belangrijk om uw gedachten over het belang van uw uiterlijk eens kritisch te bekijken. Veel mensen met een negatief lichaamsbeeld hangen vaak onrealistisch veel op aan hun uiterlijk, ze denken bijvoorbeeld dat het krijgen van een partner, een leuke baan en geluk en succes afhangen van het feit of ze slank zijn. Denk eens goed na in hoeverre deze gedachten die u heeft over het belang van het uiterlijk ook realistisch zijn. Ook is het belangrijk om uzelf niet te veel te vergelijken met anderen, het maakt u alleen meer onzeker en u zult er zeker niet mooier en aantrekkelijker van worden. Wat goed werkt is het lichaam met respect behandelen waardoor men het ook vanzelf meer gaat waarderen.
Geef het lichaam wat het nodig heeft zoals voldoende beweging, gezond eten, stimuleer de zintuigen en zorg voor ontspanning. U kunt uzelf verwennen met een bezoekje aan de sauna, een lekker lang bad of een ontspannen massage met heerlijke massageolie. Ook door bijvoorbeeld sporten zult u een beter lichaamsbeeld krijgen, niet alleen door de werkelijke veranderingen maar ook door een verbeteringen in fitheid en soepelheid. Ook kunt u eens onderzoeken wat juist de mooie delen van uit uiterlijk zijn en u daar meer op de concentreren dan de dingen waar u minder tevreden over bent. Ook iemand die stevig gebouwd is kan opvallen door prachtig mooie ogen. Ook is het belangrijk te ontdekken waarom u zoveel waarde toekent aan een mooi lichaam. U kunt ook zoeken naar andere manieren om uw zelfvertrouwen te verhogen, die verder gaan dan uw uiterlijk. U kunt zoeken naar nieuwe interesses en nieuwe kwaliteiten van uzelf en na te gaan wat echt belangrijk is in uw leven en te ontdekken dat uiterlijk daar maar een kleine rol in speelt.
Boek over de sociale psychologie
Psychologie Dit boek biedt een beknopte en heldere kennismaking met de stand van zaken in de hedendaagse psychologie. In twaalf hoofdstukken worden fundamentele begrippen uit de psychologie behandeld. Bovendien wordt ingegaan op het individu in zijn sociale omgeving, op de ontwikkeling, de persoonlijkheid en op gedragsstoornissen en psychotherapie. In het boek komt een aantal theorieën van vooraanstaande psychologen van vroeger en nu ter sprake. Speciale aandacht wordt geschonken aan de ontwikkeling op het terrein van het genetisch onderzoek. In deze vijfde, herziene druk zijn bovendien twee hoofdstukken toegevoegd over intelligentie en automatische processen. 
Meer menswerk pagina’s
- Verliefd zijn
- Universele basisbehoeften
- Stemmingkerende handelingen
- Psychologische trucjes
- Onverwerkte emoties
- Menswerk
- Manipulatie
- Liefdesverdriet
- Levensfasen
- Intimiteit
- Houden van uzelf
- Honden van Pavlov
- Het menselijk ego
- Gezond egoïsme
- Externaliseren
- Enneagram types
- Emotionele ontrouw
- Emotionele manipulatie
- Emotionele intelligentie
- Eerste indruk
- Defensieve projectie
- Comfortzone
- Attributietheorie
- Altruïsme