Levensbeschouwing

Over geluk

Door aan zaterdag, november 11, 2023

gelukkig zijn Deze pagina gaat over alle aspecten van geluk, geluksgevoel, geluksbeleving, de maakbaarheid van geluk en de vraag “wat is geluk”. Het verlangen naar geluk en gelukkig zijn is universeel menselijk, veel psychologen en filosofen hebben geprobeerd de betekenis van geluk te benoemen met woorden als zelf actualisatie, piek ervaring, individuatie, rijpheid en een subjectief gevoel van welzijn. Meestal impliceren deze etiketten vooral dat het leven als geheel goed, bevredigend en betekenisvol moet zijn. Helaas blijft het bij een ideaalbeeld, omstandigheden kunnen het leven een minder leuke wending geven. En toch kunnen mensen gelukkig zijn, ondanks al die hindernissen. Het gevoel van geluk lijkt vaak niet in alle externe omstandigheden te liggen maar juist in de wijze hoe de mens er zelf naar kijkt. Het najagen van geluk is voor de meeste mensen in deze tijd het uiteindelijke levensdoel. De meeste mensen kunnen toch gelukkig zijn, ondanks alle hindernissen die het leven soms opwerpt. Het gevoel van geluk lijkt vaak niet in alle externe omstandigheden te liggen maar juist in de wijze hoe de mens er zelf naar kijkt. Mensen die geluk ervaren kunnen op deze pagina met een glimlach bevestiging vinden en mensen die even een extra zetje nodig hebben kunnen in deze pagina inspiratie vinden. Geluk zit vaak in kleine dingen en het is de bedoeling dat deze pagina een bron van inspiratie voor geluk zal zijn, ik wens u veel leesplezier. Vriendelijke groet, Hein Pragt

Op de inhoud van deze pagina rust copyright © Hein Pragt.

Wat is geluk eigenlijk?

Geluk is niet echt wetenschappelijk te omschrijven en lijkt het soms in een geheimzinnig waas gehuld. We kennen het woord maar al te goed maar kunnen het moeilijk omschrijven. Volgens het woordenboek is geluk: gunstig toeval; gunstige omstandigheid. Het lijkt een mysterie maar er zijn enkele pogingen ondernomen het begrip geluk te ontleden. Sommigen geven aan dat geluk geen plek of conditie is, maar een geestestoestand, iets wat van binnenuit komt. Psychiaters en neurologen hebben een wat cynischer kijk op geluk, zij beweren dat geluk niets anders is dan een fysiologische reactie, het product van chemische lichaamsprocessen. Volgens deze visie kan geluk door medicijnen als Prozac worden opgewekt, ik deel deze visie niet helemaal.

De meeste mensen zeggen als u er om vraagt dat ze in principe best gelukkig zijn, soms wat meer, soms wat minder. Dit is ook een kenmerk van geluk, je moet ook wat ongeluk kennen om geluk te kunnen voelen en waarderen. Carl Jung schreef al: ‘Zelfs een gelukkig leven is ondenkbaar zonder een zekere mate van duisternis en het woord gelukkig zou zijn betekenis verliezen als het niet in evenwicht werd gehouden door verdriet. Het is veel beter de dingen geduldig en gelijkmoedig te aanvaarden zoals ze zijn.’ Wat kunnen we nog meer over het geluk zeggen behalve dat het ongrijpbaar en ondefinieerbaar is. Geluk lijkt voor ieder mens een andere betekenis te hebben het is een heel subjectieve ervaring. Sommige mensen zien geluk als een toestand waarin ze niet langer gekweld worden door verlangens, anderen noemen de gevoelens op van speciale momenten in hun leven. Enkele gelukkig momenten kunnen zijn: de liefde van een vader of moeder, momenten van succes, een (eerste) liefde, de geboorte van een kind of het samenzijn met vrienden. In mijn visie is geluk het best te omschrijven als het gevoel van tevredenheid met het leven in het algemeen.

Onderzoek toon ook aan dat de gelukkigste mensen degenen zijn die getrouwd zijn, niet tot een etnische minderheidsgroep behoren, een positief zelfbeeld hebben, extravert zijn, een gevoel van persoonlijke controle hebben en optimistisch zijn. Ook religie draagt bij tot geluk, de verbondenheid en troost van het geloof en het geloof in een leven na de dood geven zin aan het bestaan en bevorderen een positieve visie. Mensen met hobby’s zijn meestal ook gelukkiger, vrijetijdsbesteding in groepsverband worden vaak als bron van geluk ervaren. Er zijn dingen en gevoelens in het leven die geluk stimuleren zoals: vriendschap, liefde, vreugde, vervoering, tevredenheid, trots, vergeving, affectie en extase. Ook zijn er gevoelens die geluk in de weg staan zoals: wraak, haat, woede, schuldgevoel, schaamte, verdriet, angst, minachting, stress en afgunst.

Wat maakt ons gelukkig?

geluk klavertje vier Janis Joplin zei het al eens: “freedom is just another word for nothing left to lose!” wat betekent dat je echt vrij bent als je niets meer te verliezen hebt. Maar vrijheid ligt ook dicht tegen geluk aan en we zouden zo ook kunnen stellen dat je gelukkig bent als je niets meer te verliezen hebt. Dit is voor de meeste mensen tegenwoordig onvoorstelbaar, de meeste mensen denken juist dat bezit en het bevredigen van alle behoeftes juist geluk brengt. Maar denk hier eens goed over na, al dat bezit betekent ook zorgen en angst om het weer kwijt te raken. Ook moeten al deze bezittingen verzorgd, schoongemaakt en / of onderhouden worden. Maar wanneer u eens goed nadenkt over wanneer u zich het meest gelukkig gevoeld heeft, was dat dan tijdens het drukke werk of was het soms dat moment dat u met alleen een paar schamele bezittingen in een koffer op vakantie was. Ik ben zelf wel eens bijna alles wat ik bezat kwijt geraakt en het moment dat ik me met een paar bezittingen opnieuw mocht beginnen waren ook gelukkige momenten. Veel bezittingen maken dus niet per definitie gelukkiger, meestal zal het meer zorgen, stress en angst opleveren. Ook komt het vaak voor dat bezit maar tijdelijk voor een gelukkig gevoel zal zorgen en dat dan vaak het verlangen naar nog mooier, nog groter, nog duurder of nog beter de overhand zal nemen. Wie eenmaal in deze race zit zal na een korte periode van vluchtig geluk weer het ongenoegen van nog niet tevreden zijn ervaren. Maar wat kunnen we doen om ons echt gelukkiger te voelen? Ik ervaar zelf dat ik het meest gelukkig ben wanneer ik tijd doorbreng met mensen van wie ik houd of die ik aardig vind. Ook is het vaak zo dat ik veel geluk ervaar door me te verheugen op leuke activiteiten zoals een bezoek aan de sauna, een weekendje weg, leuke dingen doen met de kinderen of een vakantie. Lekker dagdromen maakt vaak ook gelukkiger. Geluk is dus eigenlijk heel eenvoudig: tijd spenderen aan de mensen van wie je houdt en aan de dingen die je het liefste doet. Simpel toch?

De drie ingrediënten van geluk

Volgens een oud Chinese wijsheid bestaat geluk uit drie elementen:

  • Iemand om van te houden;
  • Iets zinvols te doen hebben;
  • Iets om op te hopen.

Iemand om van te houden

Ieder mens heeft iemand nodig om van te houden, bij wie we ons thuis voelen en aan wie we onze geheimen kunnen toevertrouwen. Het begrip liefde is er uitgebreid, dit kan liefde voor familieleden, onze partner of onze kinderen zijn. Geluk is iets dat juist meer zal worden als je het deelt met anderen. Een knuffel, omhelzing of een kus daar kun je alleen samen van genieten. Een belangrijk onderdeel van geluk is te kunnen genieten van de vreugde van iemand anders.

Iets zinvols te doen hebben

Werken in de meest brede zin van het woord, geeft het bestaan een doel. Mensen die niet iets zinvols te doen hebben zijn meestal niet gelukkig. In dit opzicht bedoel ik geen werk dat geen voldoening geeft, maar werk dat voldoening geeft. Dit is echter ook een levensinstelling die geleerd kan worden. Doe wat je echt graag wilt en je zult geen dag in je leven echt aan het werk zijn is een bekende uitspraak. Helaas is voor te veel mensen het werk wel een sleur, maar ook hier kan een positieve levensinstelling veel doen. Soms is het goed om een stapje terug te doen of die carriëre stap niet nemen waardoor u werk blijft doen dat u goed kunt en dat u bevrediging geeft. Maar zelfs een verschrikkelijk baan kan een goed gevoel geven als dit de waardering van een liefdevol gezin oplevert of al men met de opbrengst genoeg leuke dingen kan doen.

Iets om op te hopen

Ieder mens heeft hoop nodig in het leven, iets om naar te streven geeft het leven een doel. Hoop kan vele vormen hebben zoals: een nieuwe liefde, een nieuwe baan, het huis van uw dromen, een bijzondere reis. Hoop is een troost als het leven soms tegenzit, het kan een vooruitzicht zijn dat ons kan ons opbeuren als het even niet zo goed gaat. Hoop heeft ook te maken met het vermogen om te dromen. Veel mensen zoals Gandhi en Martin Luther King hebben grote zaken en geluk in het leven bereikt door te geloven in hun dromen. Het voorbeeld van deze mensen geeft ons aan dat we moeten vasthouden aan onze dromen. Mensen durven vaak moeilijk over hun dromen te praten omdat ze bang zijn om uitgelachen te worden, maar dit risico zullen we moeten nemen want in het doen uitkomen van onze dromen ligt een grote bron van geluk. Het kan echter ook een bron van ongeluk zijn als u dromen zo ver gaan dat ze onmogelijk te bereiken zijn. Maar door juist te praten over dromen en deze te delen met anderen kan de doelstelling realistischer en meer bereikbaar maken.

Geluk in onze huidige wereld.

De meeste Nederlanders zijn gelukkig met hun eigen leven, maar ontevreden over de maatschappij waarin ze leven. Onderzoek naar geluk laat ons zien waarom dit geen onverwachte combinatie is want onze behoeften worden wel steeds sneller en vollediger bevredigd, maar we voelen ons steeds minder voldaan. Snelle technologische ontwikkelingen hebben ons mobieltjes, internet, televisie en auto’s opgeleverd, maar zelfs de mensen die alles hebben stappen niet vrolijk rond. De frustraties van de zoektocht naar geluk komt ook door onze huidige maatschappij waarin ieder de smid moet zijn van het eigen geluk. In de jaren zestig en zeventig probeerde de Nederlandse overheid met de begrippenpaar welvaart en welzijn actief beleid te ontwikkelen om het geluk van individuele burgers te garanderen wat resulteerde in een verzorgingsstaat en een leger aan welzijnswerkers. Helaas bleek dit niet echt een succes, tussen droom en werkelijkheid bleken nogal wat praktische problemen te liggen en bleek het systeem ook veel te duur te zijn. De maatschappij was dus minder >maakbaar dan de overheid gehoopt had en langzaam begon deze zich terug te trekken waardoor geluk weer de verantwoordelijkheid van het individu werd.

Er zijn in de huidige maatschappij ook steeds meer mensen die moeite hebben om mee te komen, en bij deze mensen wordt de diagnose depressie ook vrij snel gesteld en krijgen deze mensen hier vervolgens pillen voor. Nederland telt maar liefst 1 miljoen gebruikers van antidepressiva. De geschiedenis heeft helaas geleerd dat we in onze maatschappij het streven naar geluk maar moeilijk kunnen missen. Maar wat is dat geluk dan eigenlijk precies? Het beantwoorden van deze vraag is vrij ingewikkeld en dat probeer ik verderop op deze pagina dan ook uit te leggen. Wanneer we kiezen voor een definitie van geluk als innerlijk gevoel is het dus niet mogelijk om dit objectief te meten. Men kan mensen vragen om voor zichzelf te beoordelen hoe gelukkig ze zijn en hiervoor een rapportcijfer te geven maar hoe betrouwbaar is het cijfer? Bij de meeste mensen speelt mee hoe ze zich voelen, maar ook hoe ze daar zelf tegenaan kijken en dit kan grote invloed hebben en grote verschillen veroorzaken. Een individueel oordeel over geluk geeft daarom nog niet zoveel houvast maar wanneer men kijkt naar het gemiddelde geluksniveau van een groep mensen dan is vaak datgene wat de meerderheid heeft ervaren vrij zeker de werkelijkheid.

De welvaart hier in Nederland heeft de grootste externe belemmeringen voor geluk effectief weggenomen, we hebben geen honger, goede gezondheidszorg, goede woningen, goed onderwijs, er is geen oorlogen en we zijn relatief veilig. Toch kan als deze voorspoed niet bepalen hoe we tegen de wereld aankijken, geluk kan nog steeds ondermijnt worden door pessimisme, emotionele onevenwichtigheid, cynisme en het onvermogen om goede sociale relaties te onderhouden. Omdat bijna alle redenen voor ongeluk weg zijn blijft er één reden over in de vorm van psychische problemen die ineens van doorslaggevend belang is geworden voor ons geluk. We kunnen dus stellen dat onze welvaart en rijkdom alle redenen voor ongeluk weggenomen hebben waardoor alle aandacht juist gaat naar de van psychische problemen.

Feiten, tips en advies over geluk

Geluk ten opzicht van extravert of introvert. Extraverte mensen zijn gevoeliger voor de externe omstandigheden dan introverte mensen. Omdat extraverte mensen beter op positieve emoties in hun omgeving reageren is het voor deze mensen vaak eenvoudiger om gelukkig te zijn. Extraverte mensen zijn vaak beter in het leggen van contacten en zijn beter in staat om op een positieve wijze met andere mensen om te gaan. Omdat een goed sociaal leven een belangrijk pluspunt is voor het gevoel van geluk zijn extraverte mensen hier dus duidelijk in het voordeel.

Geluk en een hoge of lage eigenwaarde. Een ander heel belangrijk punt is gevoel van eigenwaarde. Een positief zelfbeeld, zelfwaardering en zelfrespect zijn goed voor het geluk gevoel. Mensen die een positief beeld van zichzelf hebben zijn vaak meer open naar andere mensen en vinden het eenvoudiger om hun ware gevoelens te tonen. Dit zal vaak hetzelfde effect hebben op andere mensen waardoor er sneller een goede band anderen ontstaat. Mensen met een laag gevoel van eigenwaarde zijn vaak wat meer teruggetrokken en op zichzelf gericht. Vaak zijn ze geneigd tot sterk defensief gedrag en zoeken ze sneller de fout bij de ander dan bij zichzelf.

Geluk en de optimist of de pessimist. Er is ook een sterk verband met de persoonlijkheid en optimisme. Ziet u het glas als halfleeg of halfvol. Optimisten zien de zonzijde en beschouwen een nederlaag als een tijdelijk terugslag, en zien ze tegenslag als een uitdaging en werken ze hard om daar verandering in te brengen. Ze hopen op een betere toekomst en geloven dat ze kunnen slagen in wat ze zich voornemen. Deze houding maakt dat optimisten per definitie gelukkiger zijn dan pessimisten. Mensen die positief denken, zullen eerder positieve ervaringen meemaken omdat datgene wat je uitzendt ook weer bij u terugkomt. Pessimisten halen juist positieve dingen omlaag en zien de wereld om zich heen door een negatieve bril. Helaas is pessimisme vaak een self-fulfilling prophecy, waardoor de pessimist vaak bevestiging ontvangt wat hun negatieve instelling weer versterkt. We kunnen stellen dat optimisten hun eigen hemel creëren en pessimisten de architecten van hun eigen hel zijn. Natuurlijk is balans erg belangrijk, een te groot optimisme kan leiden tot waanvoorstellingen en acties die hun doel voorbijstreven. Als we goede besluiten willen nemen, dan moeten we in staat zijn onderscheid te maken tussen de dingen die we wel en niet in eigen hand hebben, dit bepaald in grote mate gezond optimisme.

Geluk en zelfkennis. Zelfkennis is ook een belangrijke stap op weg naar geluk. Door het inzicht van zelfkennis zijn we in staat onze vaardigheden en onze doelen beter te bepalen en op elkaar af te stemmen. Door goed na te denken over uzelf, uw mogelijkheden en beperkingen te aanvaarden en door die vaardigheden die het geluk in de weg staan te verbeteren kun u het geluk in uw leven zelf beïnvloeden Oosterse wijsheden en filosofie kunnen een bron van inzicht zijn die het leven veel aangenamer kunnen maken.

Geluk en relativeren. Een belangrijk ingrediënt voor geluk is onszelf vergelijken met een ander. Dit kan echter in positieve, maar ook in negatieve zin. We kunnen de vergelijking namelijk zowel omhoog als omlaag maken. Dingen vanuit het juiste perspectief zien en onszelf bedenken dat ons leven heus zo slecht nog niet is, helpt om gevoelens van ongelukkig te onderdrukken. We kunnen onze huidige situatie vergelijken met een veel mindere situatie uit het verleden of we kunnen onszelf vergelijke met iemand anders in bijna dezelfde situatie die het minder getroffen heeft. Wanneer een laptop stuk gaat kunnen we ons gelukkig voelen omdat we genoeg geld hebben om een nieuwe te kopen. Maar we kunnen ons ook gelukkig voelen omdat we een goede relatie hebben in vergelijk met een vriend(in) die een slechte relatie heeft. We voelen ons dus gelukkiger door ons minder aangename situaties uit het verleden of van andere mensen voor te stellen.

Maar wanneer we zelf denken dat de relatie van de buurman beter is dan kan deze gedachte ons ongelukkiger maken. Gelukkig maken de meeste gelukkig mensen meer vergelijkingen omlaag dan omhoog. In tegenstelling tot meer ongelukkig mensen die vaker vergelijkingen naar boven maken om hun levenssituatie te beoordelen. Vaak ervaren deze mensen sterk een gevoel dat hen onrecht is aangedaan en zoeken constant naar bevestiging dat het leven voor hen slechter is. Omdat ze zichzelf vooral vergelijken met anderen die het beter hebben krijgen ze een vertekend beeld. Of ze nu liefde, macht of geld nastreven, ze zullen er altijd in slagen iemand te vinden die het beter heeft of meer heeft dan zij. Nog een stapje verder gaan mensen die alleen nog maar geluk uit “leedvermaak” kunnen putten, ze baseren hun geluk op het plezier in het ongeluk van anderen. Hoewel de ellende van andere mensen voor deze mensen momenten van genoegen kunnen opleveren is het vermogen om echt gelukkig te zijn bij deze mensen totaal verdwenen.

Door dingen vanuit het juiste perspectief zien en uzelf te bedenken dat uw leven nog niet zo slecht is, helpt u dus om gevoelens van geluk te stimuleren. Het is dus goed om te leren relativeren.

Meer levensbeschouwing pagina’s

0
Gerelateerde berichten

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *