Levensbeschouwing

Leven in het nu

Door aan zaterdag, november 11, 2023

in het NU leven Het boek van Eckhart Tolle met de titel “De Kracht van het Nu” heeft miljoenen mensen geïnspireerd en de boodschap van het boek is dat we in het NU moeten gaan leven, maar wat betekent dit eigenlijk? Bijna iedereen wil graag gezond en gelukkig zijn en hiervoor zijn ondertussen veel kant en klare recepten uit zowel de spirituele hoek en de psychologie. In veel gevallen is de boodschap dat we moeten leren om weer aanwezig te zijn in het nu. Soms noemt men het ook wel onthaasting, mindfulness, flow, innerlijke rust vinden, coaching of spirituele verlichting maar het verhaal komt bijna steeds op hetzelfde neer. In onze doorgedraaide westerse maatschappij zijn we vervreemd geraakt van de echte wereld om ons heen omdat onze aandacht continue in beslag genomen wordt door de impulsen en informatie om ons heen en veel mensen zijn alleen maar bezig met de lasten van problemen uit hun verleden of maken mensen hun leven zwaar met zorgen over de toekomst. De boodschap van Eckhart Tolle is simpel, het verleden is geweest en daar kan men niets meer aan veranderen, de toekomst is onzeker en vaak niet te voorspellen, het enige wat het echt is, dat is het hier en NU. Ik weet zelf uit eigen ervaring dat dit eenvoudiger klinkt dan het is, het is vaak moeilijk om oude gewoontes af te leren, maar met inzicht kunt u zichzelf wel corrigeren en bijsturen tot het een nieuwe gewoonte geworden is. Op deze pagina staat mijn visie op wat leven in het nu volgens mij is, wat het niet is en hoe het praktisch toepasbaar is. Vriendelijke groet, Hein Pragt

Op de inhoud van deze pagina rust copyright © Hein Pragt.

Wat is leven in het NU eigenlijk?

In onze moderne wereld waarin we permanent online bereikbaar moeten zijn worden we hierdoor steeds onbereikbaarder voor onze naasten. Vroeger maakte men een praatje met de buurvrouw, tegenwoordig chat men met iemand aan de andere kant van de wereld. De digitale media houden ons continu op de hoogte van alle ellende en rampen die overal plaatsvinden en met internet en onze smartphones staan we in voortdurend contact met mensen die zich ergens anders bevinden. In de dolgedraaide westerse maatschappij zijn we vervreemd geraakt van de concrete wereld om ons heen, omdat onze aandacht voortdurend in beslag wordt genomen door wat er op het scherm gebeurt. Enkele jaren geleden had ik nog wel eens een goed gesprek in de trein, tegenwoordig zit iedereen naar het scherm van de telefoon te kijken en berichten terug te sturen. We gunnen onszelf geen moment rust meer, geen wonder dat veel mensen gestrest, hyperactief en depressief zijn. ik denk zelf dat de technische ontwikkeling de laatste tientallen jaren zo snel is gegaan dat ons menselijk brein hier niet op aangepast is.

Ik las een mooi oud verhaal met een moraal met de strekking dat men om echt in het nu te kunnen zijn, eigenlijk beter een varken kan zijn. Het verhaal gaat over de Griekse filosoof Pyrrho die tijdens een zware storm in een boot zat. Veel mensen op de boot waren bang maar op de boot was ook een varken dat zich totaal niet om de storm bekommerde. Het varken leefde totaal in het nu, het had geen weet van wat er eventueel zou kunnen gebeuren en geen besef van verleden en toekomst. Pyrrho wees de opvarenden die het meest angstig waren op het varken en spoorde hen aan om zich net zo te gedragen als dit dier dat zich niets van het noodweer aantrok. Het is best ironisch dat de gave van het verstand eigenlijk de basis is waarom wij onszelf heer en meester van de overige schepping beschouwen, maar dat het ons ook inzicht in de dingen geeft waardoor wij juist de kalmte en gemoedsrust verliezen. Pyrrho wist zijn kalmte te bewaren omdat hij zijn verstand op de juiste manier gebruikte, hij trok namelijk geen conclusies zolang het nog niet zeker was of de boot zou vergaan. Je zou ook kunnen zeggen dat hij de kunst verstond om in het moment te leven. De ironie is dat de mens daar veel moeite voor moet doen, terwijl het varken dit gewoon van nature al kan.

Wanneer u de kracht van Nu leest of een ander boek over spirituele verlichting zult u vaak het romantisch ideaal van het totale leven in het ‘nu’ lezen. Volgens de goeroes van het leven in het nu worden de meeste problemen en gevoelens van ongeluk veroorzaakt door herinneringen en ervaringen uit het verleden en angst voor de toekomst. Uw gedachten zijn dus amper bezig met het huidige moment, maar met het verleden en de toekomst. Leven in het nu is bezig zijn met wat er om u heen gebeurt en wat u in uzelf ervaart waardoor de gedachten stoppen en stress vermindert. Het is echter de vraag of het wel mogelijk is voor de mens om volledig in het heden te leven. Sinds de mens vele duizenden jaren geleden een bewustzijn ontwikkelde was er geen sprake meer van direct contact met de werkelijkheid. Onze hersenen geven vormen aan wat we via onze zintuigen waarnemen en deze ruwe data zal in ons brein omgezet worden in informatie die iets voor ons betekent. Alles wat er binnenkomt via een beeldscherm of de wereld om ons heen zetten we onmiddellijk om in beelden, gevoelens en ideeën. En daarbij grijpen onze hersenen voortdurend terug op het verleden en loopt het vooruit op de toekomst. Dit is de wijze waarop onze hersenen geprogrammeerd zijn door de evolutie om te kunnen overleven. Dit mechanisme werkte tot nu toe prima, alleen is de hoeveelheid impulsen en informatie enorm toegenomen. Hierdoor raakt het prachtige mechanisme van onze hersenen af en toe overbelast. U zou kunnen zeggen dat de menselijke ontwikkeling achter is gaan lopen op de technische ontwikkeling.

Ook is het zo dat niet alles bereikt kan worden door het inzetten van wilskracht of het forceren van de geest, al denken we dat vaak wel en wil men ons dit ook graag laten geloven. Denkt u dat u uzelf op commando kunt ontspannen wanneer u erg gestrest bent en dat u uzelf kunt opleggen om aan niets te denken? Het tegendeel gebeurt dan meestal. Vaak gebruikt men een voorbeeld van een gelukzalig moment waarbij u bijvoorbeeld genoot van een prachtige zonsondergang en even niet bezig was met verleden of toekomst. Volgens de leer was u dan even in het moment zelf. Maar helaas is dat niet iets wat u zelf kunt oproepen, de menselijke wil is niet in staat om even niets te willen, dit moment kan spontaan gebeuren, het kan u overkomen maar u kunt het niet bewust afdwingen. Zie ook vrije wil. Wie echt probleemloos in het nu wil leven, zal eigenlijk afstand moeten doen van zijn verstand en moeten veranderen in het varken van Pyrrho.

Toch is het mogelijk om door middel van inzicht en meditatie vrij ver te komen in het leven in het nu. U kunt uzelf leren afsluiten van de wereld om u heen en door uzelf eerst meer bewust te worden van uw lichaam maakt u bijna vanzelf contact met uzelf en met ego. Het is fascinerend om te zien dat we ons brein en ons welzijn kunnen veranderen door meditatie te beoefenen. Maar door inzicht kan “leven in het nu” ook anders worden bekeken, wanneer u zich minder laat leiden door wat er al ooit eens gebeurd is en zich niet zo zorgen maakt om wat er mogelijk zou kunnen gebeuren bent u concreet meer met het moment zelf, dus met het nu bezig. Een wijze spreuk is: Het verleden is geweest en daar kunt u niets meer aan veranderen, de toekomst is onzeker en het enige wat er werkelijk is dat is dit moment zelf. Ik weet uit ervaring dat het verleden altijd blijft meespelen, er bestaat helaas niet een soort gummetje om onze hersenen selectief schoon te wissen. Bovendien heeft de mens het vermogen om in te schatten wat er zal gaan gebeuren en wat er mogelijk kan gebeuren. Dit zit door de evolutie in ons brein en het was nodig om te kunnen overleven. Het was handig om het gedrag van een prooi enigszins te kunnen voorspellen maar ook handig om oorzaak en gevolg aan elkaar te kunnen koppelen. Hierdoor heeft de mens juist zijn enorme voorsprong gekregen op alle andere levende wezens hier op aarde.

Verleden, heden en toekomst

Het verleden zal er altijd zijn en wanneer de minder leuke momenten en ook de ellendig momenten goed verwerkt zijn en u er in kunt berusten dan zijn deze herinneringen helemaal niet erg en zullen ze uw leven ook niet negatief beïnvloeden. Desondanks kunnen ze af en toe nog eens voorbijkomen, ik kan soms door een uitspraak of gedrag van een ex partner ineens een stortvloed van vervelende ervaringen opnieuw herinneren en dan kan ik even opstandig en opnieuw boos of verdrietig worden. Maar ik bewaar dit voor mijzelf en weet dat het weer overgaat net al een wolkje dat voorbijkomt en weer gaat. Het leven is niet altijd leuk, vrolijk en aardig, ook de minder leuke dingen horen erbij, u moet alleen leren er in te berusten en ze gewoon voorbij laten komen. Het verleden is niet uit te wissen maar u kunt er wel voor zorgen dat het uw leven nu niet meer op een negatieve wijze kan beïnvloeden.

De toekomst is onzeker en veel mensen maken zich zorgen, zijn bang of stellen uit omdat ze denken aan wat er zou kunnen gebeuren. Mijn moeder zei altijd de volgende wijze woorden wanneer ik me weer eens ergens zorgen om maakte:

Een mens lijdt dikwijls het meest
door het lijden dat hij vreest,
doch dat nooit op zal dagen.
Zo heeft men meer te dragen
dan God te dragen geeft
En komt het leed in huis
dan helpt God altijd weer
en geeft Hij kracht naar kruis.
Nic. Beets

Ik ben zelf een paar keer bijna alles wat ik had kwijt geraakt inclusief mijn goede naam en reputatie. Toch leerde ik dat ik altijd mijzelf overhad en dat het dal diep kon zijn maar dat het niets meer bezitten ook een kans is om weer helemaal opnieuw te beginnen met een schone lei. Telkens kwam het uiteindelijk wel weer goed, het was anders maar op een andere wijze ook goed. Toch heb ik er enorm tegenop gezien en veel geleden onder de pijn die ik vreesde. Nog een onderdeel van het leven in het nu is dus berusten dat wat er ook gaat gebeuren in de toekomst, u er op dat moment pas iets mee hoeft te doen. Net als Pyrrho geen conclusies trok zolang het nog niet zeker was of de boot zou vergaan.

Het NU of het heden, het leven speelt zich eigenlijk altijd af in het nu, alles wat er werkelijk is dat is wat er nu is. Het is de kunst om te leren genieten van de dingen die er “nu” zijn! Ik denk heel vaak “dit pakken ze me niet meer af!” wanneer ik eens ergens heel veel van genoten heb, samen met de mensen die me lief zijn. Inzicht verkrijgen, loslaten en berusten zijn dus een paar waardevolle instrumenten om in het moment van nu te leren leven. Dit inzicht kunt u zichzelf leren maar dit kost even wat tijd. De grote kunst is om “het leven te leren leven” en het geen kunstje te laten zijn. Hoe meer u uzelf tot de orde kunt roepen om niet meer te piekeren over het verleden en wat er zou kunnen gebeuren in te toekomst, hoe makkelijker het voor u wordt om ontspannen en gelukkig te zijn in het heden.

Is alleen in het NU leven wel mogelijk?

Wetenschap probeert aan te tonen dat echt alleen meer leven en denken in het NU gewoon onmogelijk is voor ons mensenbrein. Ons brein haalt altijd het verleden er bij omdat dit nou eenmaal in onze hersenen is voorgeprogrammeerd. Wetenschappers van de universiteit van Pittsburg ontdekten dat herinneringen die gebruikt worden voor het maken van een beslissing opgeslagen worden in een nog niet zo bekend deel van het brein met de naam SEF. Wanneer we een beslissing nemen zijn onze hersenen heel hard aan het werk, het is bezig met de keuze maar ook met de wijze waarop we denken. Dit noemt men metacognitie, ons brein houdt zijn eigen denkproces en de wijze waarop beslissingen gemaakt worden ook in de gaten. Het brein wil graag alleen de goede dingen in het leven en om die goede dingen te blijven krijgen, moeten het continue de huidige situatie vergelijking beslissingen uit het verleden. Onderzoekers stellen dan ook dat het heel moeilijk is om echt alleen in het NU te leven omdat ons brein er altijd ervaringen uit het verkleden bij zal halen. Ik denk dat ze een goed punt hebben, maar persoonlijk denk ik ook dat de mate waarin het verleden erbij gehaald zal worden wel beïnvloedbaar is en dat de mens ook in staat is om het denkproces zelf aan te passen door middel van inzicht en oefening. NLP is daar volgens mij een goed voorbeeld van. Ook in psychologie gebruikt men bijvoorbeeld RET (Rationeel-emotieve therapie) en Cognitieve gedragstherapie ook om het denkproces te beïnvloeden. Ik denk zelf dat het denkproces beïnvloedbaar is richting het denken in het NU.

Meer levensbeschouwing pagina’s

0
Gerelateerde berichten

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *