Volgens de cijfers van het CBS uit 2006 is ongeveer 19% van de inwoners van Nederland van allochtone herkomst. Iets meer dan de helft hiervan bestaat uit niet Westerse allochtonen uit Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse Antillen. Naast deze bevolkingsgroepen zijn er in Nederland nog iets meer dan een half miljoen inwoners uit andere niet Westerse landen en voor een deel gaat het hier om vluchtelingen en asielzoekers. Maar ook wonen hier mensen uit heel Europa en natuurlijk de Chinezen en mensen uit andere oriëntaalse landen. In Nederland staat het recht op vrijheid van godsdienst in artikel 6 van de Nederlandse grondwet. Het artikel luidt:
Artikel 6.
Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. De wet kan ter zake van dit recht buiten gebouwen en besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.
Daarnaast is godsdienstvrijheid is een van de klassieke grondrechten en staat het in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens:
Artikel 18.
Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachten, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van geboden en voorschriften.
In Nederland geeft 44% van de bevolking aan tot geen enkele religie te behoren, van de rest is de verdeling ongeveer al volgt:
Christendom
- Rooms-katholieke Kerk: 4.406.000 leden
- Protestantse Kerk in Nederland: 1.944.000 leden
- Orthodox gereformeerde kerken: 238.000 leden
- Bevindelijk gereformeerde kerken: 221.000 leden
- Evangelische en pinksterkerken: 148.000 leden
- Vrijzinnige kerken: 19.000 leden
- Overige kerkgenootschappen: 156.000 leden
Islam
- Turkse moslims: 428.000 leden
- Marokkaanse moslims: 296.000 leden
- Overige moslims: 220.000
Overige religies
- Hindoes: 100.000-215.000 leden
- Joden: 43.000 leden
- Boeddhisten: 170.000 leden
Bron: Kaski, 2006.
Al sinds de Reformatie in de 16e eeuw is Nederland een land waar meerdere religies naast elkaar leven. De twee grootste religieuze stromingen sinds die tijd zijn de calvinistische protestanten en de rooms-katholieken. Protestanten en katholieken woonden hoofdzakelijk gescheiden van elkaar, de grens tussen de protestantse en katholieke gebieden liep dwars door Nederland van zuidwest naar oost. Religie is belangrijk voor het persoonlijke leven van mensen en het heeft een grote invloed zowel emotioneel, sociaal en politiek. De Islam is in Nederland momenteel de tweede godsdienst en op de wereld de snelst groeiende. Er is een enorme diversiteit binnen de Islam in veel delen van de wereld en net als de bijbel is de Koran uiteraard voor meerdere interpretaties vatbaar. Daarnaast zijn er in Nederland ook Hindoes, Joden en Boeddhisten en ook deze groepen hebben hun eigen religieuze gewoontes en feestdagen.
Mijn visie is dat geloof en staat streng gescheiden moeten blijven en dat geen van de gelovige gemeenschappen zijn wil moet kunnen opleggen aan niet gelovigen of andersdenkenden. Respect begint met de overtuiging van de ander te respecteren zonder de eigen overtuiging aan de ander op te willen leggen. Ook de streng Christelijke gemeenschap binnen Nederland is niet erg tolerant, in het verkiezingsprogramma van de SGP staat dat ze geloven dat hun waarden en normen goed zijn voor alle Nederlanders en daarmee wil men graag de eigen geloofsregels opleggen aan andersdenkenden en ongelovigen. Men zou graag zondag sport verbieden en het zwembad gesloten houden.
Zo lang een geloofsgemeenschap niet in strijd is met de Nederlandse wet mag iedereen binnen de besloten kring van de eigen gemeenschap zijn geloof betuigen zoals hij of zij zelf wil. Daarom vind ik de hoofddoekjes discussie ook totaal zinloos, dan kan men ook discussiëren over het feit dat meisjes op Christelijke scholen geen broek mogen dragen op straffe van verwijdering of dat een jongen geweigerd wordt als leerling op een school omdat zijn zus wel eens een broek draagt. Natuurlijk zijn verminkingen zoals meisjes besnijdenissen en gedwongen huwelijken en bloedwraak tegen de Nederlandse wet en mogen deze nooit vanuit religie of cultuur vergoelijkt worden. Het is aan ons om dit duidelijk te maken (in alle talen) en dit ook zwaar te bestraffen en te controleren. Hier ligt duidelijk een taak van voorlichting voor de Nederlandse staat.
Maar ook voor religie gaat op dat men met belangstelling, respect en begrip voor elkaar goed samen kan leven en zelfs gezamenlijk religieuze feesten kan vieren. Een van de grote problemen tussen gelovigen is onbegrip en gebrek aan kennis van het geloof en de gebruiken van de ander. Door van elkaar te leren kunnen we vreedzaam en in goede harmonie met elkaar samenleven en elkaars religieuze gevoelens (wederzijds) respecteren. De huidige Islam angst die door bepaalde politici ook aangewakkerd wordt komt vooral door de uitingen van een relatief kleine groep die radicale ideeën heeft en uit wil dragen. Helaas is hier het probleem dat de meeste moslims vredelievende en verstandige mensen zijn die met argwaan bekeken worden omdat een kleine groep het verknald. Ook hier moeten we verstand boven emotie zetten en bedenken dat: Er zijn meer eerlijke en betrouwbare mensen op deze wereld dan je soms zou denken, we vallen alleen minder op. (Hein Pragt) Alleen samen kunnen we deze maatschappij waarin we leven goed laten werken en kunnen we de problemen waarmee we geconfronteerd worden aan.
Nederland is een immigratieland geworden. Dit heeft nieuwe ongelijkheden veroorzaakt en bevolkingsgroepen soms tegenover elkaar gesteld, maar het heeft ook gezorgd voor nieuw talent en culturele verandering. Hoe zal dit verder gaan? ISEO-onderzoekers proberen in dit boek een antwoord te geven op deze vraag. Na een beschrijving van de belangrijkste maatschappelijke veranderingen schetsen zij een beeld van de Nederlandse multi-etnische samenleving in 2015 en in 2030. Deze scenario’s kunnen de grondslag vormen van het beleid in de komende jaren. In het boek wordt tevens aandacht geschonken aan de vraag hoe Nederland zich kan ontwikkelen tot een multiculturele samenleving. 