Ik werk al vele jaren in de ICT en heb de opkomst van managers en managementlagen vanaf het prille begin tot nu meegemaakt. Door steeds meer mensen dingen te laten coördineren en regelen hoopt men grip te krijgen op complexe zaken (projecten en organisaties). Maar helaas doen veel managers werk waarvan niemand wist dat het eigenlijk nodig was waardoor ze steeds maar moeten bewijzen dat ze ook echt nodig zijn. Helaas is het ook nog zo dat managers elkaar steunen en hun eigen positie bewaken door de positie van anderen veilig te stellen waardoor er vaak een soort van incestueuze kliek ontstaat. Zoals u merkt is mijn ervaring met managers, enkele uitzonderingen daargelaten, niet erg goed. Waar ik mij het meest aan erger is het eigen taaltje dat managers bedacht hebben om hun eigen onkunde te verhullen met rare zelfverzonnen moeilijke termen die voor vele uitleg vatbaar zijn waardoor ze niet concreet en duidelijk hoeven zijn. Want concreet en duidelijk zijn met goede afspraken en argumenten betekent dat men daar ook op afgerekend kan worden, en dat is wat elke manager vaak tot het uiterste probeert te voorkomen. Vriendelijke groet, Hein Pragt.
Op de inhoud van deze pagina rust copyright © Hein Pragt.
Was is managementtaal?
Buiten het werk zou niemand het in zijn hoofd halen om managementtaal te spreken maar waarom doen managers dit dan? Omdat “manager” helaas geen vak is maar een functie zoeken de meeste manager dus een invulling waardoor wat ze aan het doen zijn nog ergens op lijkt. En hoe minder iets voorstelt, hoe meer onbegrijpelijke woorden en metaforen men moet gebruiken om dit maar enigszins te verhullen. Omdat alle managers dit doen zal men als manager ook niet serieus genomen worden wanneer men het jargon niet spreekt. Nog erger is het dat managers elkaar zelfs de loef afsteken met onbegrijpelijke, zelfverzonnen, vaak half Engels en Nederlandse woorden, die vooral niets zeggen en voor meerdere uitleg vatbaar zijn.
Bijna tien jaar geleden werkte ik voor een zeer bureaucratische overheidsinstelling waarbij mij verzocht werd een onderzoekje te doen en daar een kort verslag van te maken. Ik deed het onderzoek en schreef een kort en bondig verslag met eerst de vraagstelling, daarna de onderzoeksresultaten en een duidelijk conclusie. Aangezien ik wist dat het naar een manager zou gaan probeerde ik technische termen te vermijden en zo duidelijk mogelijk Nederlandse taal te gebruiken. Ik stuurde het verslag naar mijn opdrachtgever en kreeg het dezelfde dag nog terug met de tekst “Dit is onleesbaar, dit kan ik zo niet doorsturen naar het management”. Ik dacht dat de tekst nog te technisch was, ik versimpelde de tekst en zorgde voor goed lopende en duidelijke zinnen. Weer stuurde ik het verslag naar mijn opdrachtgever en nu kreeg ik een nog een meer geïrriteerd antwoord terug dat het onleesbaar was.
Ik begreep er niets van, wat moest ik nog aanpassen aan deze tekst, zelfs een kind zou het nog kunnen begrijpen. Ik besloot ten rade te gaan bij een collega die al vele jaren werkte voor deze organisatie en er trots op was dat nog geen enkel project waar hij de laatste vier jaar aan gewerkt had, ook werkelijk in productie genomen was. Hij las de tekst door en begon te lachen, je bent veel te duidelijk en concreet, je moet meer managementtaal gebruiken. Hij vertelde dat hij de laatste jaren gewerkt had aan een zeer uitgebreide macro in MS-Word waarmee hij “gewoon duidelijk Nederlands” om kon vormen in managementtaal en ook omgekeerd een totaal onduidelijke brei managementtaal weer om kon zetten in leesbare tekst. Hij haalde mijn verslag door de macro en ik zag woorden als implementeren en best practice, estimate en stakeholder in de tekst verschijnen. Ik stuurde de tekst daarna door naar de manager en kreeg bericht terug dat het nu uitstekend was, ik ben hoofdschuddend naar huis gegaan. Een maand later kreeg ik in een functioneringsgesprek te horen dat mijn communicatieve vaardigheden ver beneden peil waren. Ik voerde aan dat ik al meer dan tien jaar succesvol schreef voor meerdere tijdschriften, maar men bleef bij het standpunt, omdat ik in hun ogen “niet in staat was mijn communicatiestijl aan te passen aan de geadresseerde persoon”. Het kwam er dus op neer, dat het feit dat ik geen onduidelijk management koeterwaals schreef, als gebrekkige communicatieve vaardigheden werd uitgelegd. Het mag duidelijk zijn dat wij afscheid van elkaar genomen hebben en dat dat ik daar nooit erg rouwig om ben geweest omdat ik daarna een hele leuke baan bij een grote uitgeverij kreeg. Hier werkte men gelukkig niet met een geïntegreerde prognose van een methode waarmee men een concrete oplossingen zou kunnen implementeren. Brrr.. de koude rillingen lopen al over mijn rug bij een dergelijke zin.
Voorbeeld van managementtaal
Dit is een voorbeeld hoe een eenvoudige duidelijk boodschap omgezet kan worden in managementtaal waarbij het grootste doel is de echte boodschap zo goed mogelijk te verbergen in veel wollige en onduidelijke termen. Dit is de korte en duidelijke boodschap die we gaan omvormen.
“Het gaat financieel niet goed en we hebben een achterstand in onze betalingen. Als oplossing gaan we mensen ontslaan en minder produceren.”
Eerste voegen we wat vage nietszeggende woorden toe die geen kwaad kunnen en verlengen we bepaalde woorden.
“Per saldo is onze financiële situatie niet goed en in die context hebben we een achterstand opgelopen in ons betalingsverkeer. Hierdoor moeten we rekening gaan houden met een situatie waarbij we mensen zullen moeten ontslaan en relatief minder zullen moeten gaan produceren.”
Daarna verdoezelen we enkele vervelende woorden en voegen we nog wat extra managementtaal toe.
“Per saldo is onze financiële situatie minder positief dan voorgaande jaren en in die context hebben we een achterstandspositie opgelopen in ons betalingsverkeer. Hierdoor moeten we, rekening houdend met de core competenties, een nieuwe uitdaging gaan zoeken voor een aantal medewerkers en deze eventueel buiten het bedrijf gaan positioneren. We gaan weer focussen op onze core business en het relatieve productieniveau aanpassen aan de te realiseren omzet.”
Zie hier hoe men een korte duidelijke boodschap om kan zetten in drie keer zoveel (vage) woorden waarbij de tekst nog wel de oorspronkelijke boodschap bevat maar in een zeer onduidelijke vorm. Hierdoor zal iedere ondergeschikte die ontslagen gaat worden de indruk hebben dat “management” hem of haar ver boven de pet gaat en dat hoogopgeleide managers zeer goed weten wat ze doen en elke cent die ze (te veel) verdienen waard zijn.
Nederengels
Vele jaren geleden werkte ik voor het kleine ICT bedrijf Micro Technology en als ontwikkelaar moest ik toen ook tekst aanleveren voor de handleidingen. Deze handleidingen werden gemaakt door onze directeur en deze had een duidelijke voorkeur voor het gebruik van Nederlandse woorden. Wanneer we weer eens de nodige Engelse leenwoorden gebruikt hadden kregen we weer de opdracht om hier goede Nederlandse synoniemen voor te verzinnen. Ik kan mij herinneren dat we wel eens een week gezocht hebben naar een goede vertaling van het woord “default” en uiteindelijk werd de “default instelling” de “voorinstelling”. In de recensies van onze producten werden onze handleidingen ook altijd als bijzonder goed en duidelijk geroemd. Vanuit deze tijd komt ook mijn voorkeur voor het gebruik van Nederlandse termen. Soms is het niet mogelijk maar wanneer er een goede Nederlandse variant is, gebruik ik deze liever.
Een leenwoord is dus een woord dat door een taal is ontleend aan een andere taal en het Nederlands kent veel leenwoorden, die soms niet eens meer als zodanig worden herkend. Veel mensen gebruiken de Engelse termen ook om zogenaamd deskundig over te komen, omdat ze hip klinken of om bewust vaag te zijn. Binnen een grote groep managers worden Engelse termen ook vaak gebruikt om rapporten en verslagen opzettelijk onduidelijker te maken en voor meerdere wijze uitlegbaar (vaagtaal) om zich bij voorbaat in te dekken. Ik krijg vaak van jonge ontwikkelaars de vraag waarom ik zoveel Nederlandse termen gebruik en zelfs soms voor de grap het woord “vuurmuur” gebruik. Ik vind vuurmuur geen goede vertaling van firewall maar vind het wel een grappige letterlijke vertaling. Toch zal ik mijn documenten het woord firewall gebruiken omdat ik hier geen goede Nederlandse variant voor weet. Op deze pagina staat een woordenlijst van woorden waarvoor wel een goed Nederlands alternatief is, dat vaak mooier en duidelijker is dan het leenwoord. Ik wil mensen die graag duidelijke teksten en handleidingen willen aanleveren en duidelijke taal willen gebruiken, adviseren om de Nederlandse woorden uit deze verklarende woordenlijst te gebruiken.
Ook krijgen normale Nederlands woorden soms een nieuwe betekenis, vooral omdat dit hip klinkt en het begrijpen van deze nieuwe betekenis de groepscultuur versterkt. Een nieuwe trend is het verzinnen van compleet nieuwe werkwoorden. In dit opzicht heeft vaagtaal en managementtaal dezelfde functie als jongerentaal. Hier staat een door mijzelf verzamelde lijst van woorden en uitdrukkingen en een begrijpelijke Nederlandstalige uitleg.
Managementtaal woordenboek met uitleg in normaal Nederlands
A | |
Abbreviatie | Afkorting |
Abort | Afbreken |
Access | Toegang |
Acquireren (acquire) | Verwerven |
Affordable loss | Een aanvaardbaar verlies |
Aftikken | Beslissen |
Alap | (As late as possible) zo laat mogelijk. |
Alliantie (alliance) | Bondgenootschap of (ver)bond |
Applicatie (application) | Toepassing |
Area | Gebied |
Asap | (As soon as possible) zo spoedig mogelijk |
Assumptie (assumption) | Veronderstelling |
Attaqueren (attack) | Aanvallen |
Attitude | Houding |
Attitude | Houding |
Attractief (attractive) | Aantrekkelijk |
Attribueren (attribute) | Toeschrijven aan |
Audit | Onderzoek (vaak door iemand buiten het bedrijf) |
B | |
Backlink | Terugverwijzing |
Backup | Reservekopie |
Ballenbak | Een bedrijf waar iedereen maar doet wat hij / zij leuk vindt. |
Bambi | Een startende ondernemer. |
Benchmark | Vergelijking, ijkpunt, vergelijkingsmaatstaf, referentiepunt |
Best practice | De beste werkwijze |
Bilateraaltje | Een gesprek / even praten. |
Billabillity | De mate waarin gewerkte uren kunnen worden doorbelast aan een klant. |
Blame Stormen | Bij elkaar komen om te bepalen wie de schuld gaat krijgen, bij voorkeur iemand die niet aanwezig is. |
Blameren (blame) | Beschuldigen |
Bottleneck | Een knelpunt. |
Brainstormen | Overleggen / vergaderen / ideeën bespreken. |
Break even draaien | Wanneer de uitgaven gelijk zijn aan de opbrengsten en er geen winst maar ook geen verlies is. |
Budgetneutraal | Het mag niets kosten. |
Business operandi | Commerciële doelstellingen die een onderhandelaar of verkoper nastreeft. |
Button | Knop of knoop |
C | |
Calamiteit (calamity) | Ramp of noodsituatie |
Calculeren (calculate) | Berekenen |
Captain of industry | Topman of topmanager. |
Casus (case) | Geval of in geval van |
Ceo | (Chief executive officer) algemeen directeur, ook wel eens grappig Cash Extraction Officer genoemd. |
Cfo | (Chief financial officer) financieel directeur. |
Changeren (change) | Veranderen of aanpassen |
Charitatief (charitable) | Liefdadig |
Cirkelen | Samenwerken. |
Client retention | Klantenbinding |
Commitment | Betrokkenheid, steun, draagvlak, toewijding |
Comparatief (comparative) | Vergelijkend of vergelijkbaar |
Compatibel (compatible) | Verenigbaar |
Concreet | Tastbaar |
Connectie (connection) | Verbinding |
Consultant | Raadgever of adviseur. |
Contradictie (contradiction) | Tegenstrijdigheid |
Contribueren (contribute) | Bijdragen (aan) |
Core bussiness | Primaire bezigheid van een bedrijf of voornaamste bron van inkomsten. |
Core competence | De verzameling kerntaken waar een bedrijf goed in is. |
Csf | (Critital Succes Factor) kritieke succes factor. |
Cto | (Chief technical officer) technisch directeur. |
Curieus (curious) | Merkwaardig |
Cursor | Aanwijzer of schermaanwijzer |
D | |
Damage control | Schade repareren of opruimen |
Dealen met ~ | Omgaan met ~ |
Decisie (decision) | Beslissing |
Default | Voorinstelling of standaardinstelling |
Deficit (deficit) | Tekort of gebrek |
Deflatie | Algemene daling van het prijspeil. |
Delegeren | Werk afschuiven of werk uitbesteden. |
Delete(n) | Verwijder(en) |
Deliverable | Opbrengst of af te leveren resultaat. |
Dependentie (dependence, dependency) | Afhankelijkheid |
Descriptie (description) | Omschrijving |
Design | Ontwerp of vormgeving |
Destinatie (destination) | Bestemming of einddoel |
Determineren (determine) | Bepalen of vaststellen |
Directief (directive) | Richtinggevend |
Disk | Schijf |
Distinctie (distinction) | Onderscheid of onderscheiden |
Distributie (distribution) | Verdeling of verspreiding |
Distribution list | Verzendlijst |
Doorcommuniceren | Doorgeven of vertellen |
E | |
Earn out | Voordat men het bedrijf verkoopt de winst opschroeven door veel mogelijk omzet te maken en tegelijkertijd zoveel mogelijk te bezuinigen, zodat de jaarcijfers erg gunstig uitvallen. |
Een belletje geven | Iemand opbellen. |
Een probleem adresseren | Er iets aan doen |
Electie (election) | Verkiezing |
Employability | Inzetbaarheid van personeel. |
Emporium | Warenhuis of handelsplaats |
Equivalent | Gelijkwaardig |
Estimate | Schatting, raming, taxatie, berekening |
Evident | Duidelijk |
Excellent | Voortreffelijk of bijzonder goed |
Exceptioneel (exceptional) | Uitzonderlijk |
Excessief (excessive) | Overmatig |
Excitatie (excitement) | Opwinding |
Exhibitie (exhibition) | Tentoonstelling |
Existeren (exist) | Bestaan |
Expectatief (expectative) | Afwachtend |
Expectatief (expectative) | Afwachtend |
Expireren (expire) | Verlopen |
Expliceren (explain) | Uitleggen |
Expliciet (explicit) | Uitdrukkelijk of nadrukkelijk |
Exploreren (explore) | Verkennen |
Extensie (extension) | Uitbreiding of afmeting of achtervoegsel |
Eyecatcher | Blikvanger |
F | |
Fabuleus (fabulous) | Geweldig of bijzonder goed |
Facie (face) | Gezicht |
Feedback | Reactie geven. |
Feminien (feminine) | Vrouwelijk |
Filen | Archiveren. |
Final (final) | Laatst(e) of eind(e) |
Focus | Nadruk, aandacht, concentratie, brandpunt |
Focussen | De aandacht richten op. |
Fragiel (fragile) | Kwetsbaar of breekbaar |
Frequent (frequent[ly]) | Regelmatig of vaak |
Fte | (Full-time equivalent) één volwaardige medewerker. |
G | |
Genereren | Maken, bereiken of tot gevolg hebben |
Gender | Geslacht |
Go / no-go | Ergens mee doorgaan of niet. |
Gravitatie (gravity) | Zwaartekracht |
H | |
Habitude (habit[ual]) | Gewoonte |
Hands on | Actief aanpakken. |
Harddisk | Harde schijf |
Headcount | Het aantal medewerkers een manager onder zich heeft, geeft vaak aan hoe belangrijk een manager is. |
Helicopter view | Overzicht van bovenaf. |
Hostiliteit (hostility) | Vijandelijkheid of vijandig |
Hot-spot drill down analyse | In een groot project de knelpunten opzoeken en die volledig uitzoeken. |
I | |
Iets oppakken | Ergens mee aan de slag gaan |
Ignorant (ignorant) | Onwetend |
Image | Afbeelding |
Impact | Gevolg(en), invloed |
Imperatief (imperative) | Gebiedende wijs |
Implementeren | Toepassen of in de praktijk brengen |
Important | Belangrijk of gewichtig |
In scope | In beeld. |
Incentive | Prikkel, stimulans |
Indicatief (indicative) | Aantonende wijs |
Infinitief (infinitive) | Onbepaalde wijs |
Initiëren (initiate) | Invoeren of beginnen of in gang zetten |
Initieel (initially) | Aanvankelijk of begintoestand |
Input | Commentaar, gegevens, inbreng |
Intentie (intention) | Bedoeling of voornemen |
Inviteren (invite) | Uitnodigen |
Ipo | (Initial Public Offering) beursgang. |
J | |
Jip en Janneke taal | In simplistische termen praten. |
Justice | Rechtvaardig of rechtvaardigheid |
K | |
Key issue | Het belangrijkste punt waar het om draait. |
Key | Sleutel of sleutelwaarde |
Keyboard | Toesenbord |
Kostenplaatje | Een overzicht van het totaal van de kosten. |
Kwaliteitsslag | Iets aantoonbaar verbeteren. |
L | |
Label | Etiket |
Legitiem (legal) | Toegestaan of wettig |
Letaal (lethal) | Dodelijk |
Local | Plaatselijk |
M | |
Managen | Leiden, beheren |
Manual | Handleiding |
Masculien (masculine) | Mannelijk |
Maturiteit (mature) | Rijpheid of volwassenheid of volgroeid |
Mediation | Bemiddeling door een buitenstaander bij zakelijke conflicten. |
Meters maken | Voortgang maken met een project. |
Miserie (misery) | Ellende |
Modificeren (modify) | Wijzigen of aanpassen |
Monitor | Beeldscherm of controle programma of controle toestel |
Monitoren | Volgen, analyseren, controleren of bestuderen. |
Mortaliteit (mortality) | Sterftecijfer of sterftegetal |
Mto | (Manager Technical Operations) Manager voor technische afdelingen. |
N | |
Name dropping | In een gesprek namen van bekende personen laten vallen (die men blijkbaar kent) om te laten zien hoe belangrijk men is. |
neerzetten | Behalen, bereiken of resultaat boeken |
Non issue | Onbelangrijk probleem. |
Notoir (notorious) | Berucht |
O | |
Obstructie (obstruction) | Belemmering of beletsel of verhindering |
Occasie (occasion) | Gelegenheid of geval |
Occupatie (occupation) | Bezigheid of bezetting |
Offline bespreken | Iets buiten de vergadering om bespreken. |
Opponent | Tegenstander |
Out of the box denken | Een oplossing bedenken die niet standaard of gebruikelijk is. |
Output | Resultaat |
Outsourcen | Dingen die men nu binnen het eigen bedrijf doet, uitbesteden aan andere bedrijven, meestal in de hoop kosten te besparen. |
Overlegmoment creëren | Een afspraak maken. |
P | |
Palpabel (palpable) | Overduidelijk |
Participeren (participate) | Deelnemen |
Performance | Prestatie, capaciteit |
Permissie (permission) | Toestemming of toegang hebben |
Pixel | Beeldpunt |
Plenaire feedback | Gezamenlijke terugkoppeling. |
Populatie (population) | Bevolking |
Possessie (possession) | Bezit |
Possibiliteit (possibility) | Mogelijkheid |
Powermeeting | Zeer korte, intense en staande vergadering. |
Precautie (precaution) | Voorzorgsmaatregel |
Precederen (precede) | Voorafgaan |
Prediceren (predict) | Voorspellen |
Prefereren (prefer) | Verkiezen of de voorkeur geven aan |
Prefix | Voorvoegsel |
Printen | Afdrukken |
Printer | Afdrukeenheid |
Proclameren (proclaim) | Afkondigen of verkondigen |
Prohibitie (prohibite) | Verbod of verhinderen |
Propositie (proposition) | Voorstel |
Q | |
Queeste (quest) | Speurtocht |
Queue | Wachtrij |
R | |
Recommanderen (recommend) | Aanbevelen |
Refereren (refer) | Verwijzen |
Rejectie (rejection) | Verwerping of afwijzing of afkeuring |
Representeren (represent) | Vertegenwoordige |
Repressie (repression) | Onderdrukken of onderdrukking |
Respons (response) | Antwoord |
Reversie (reversion) | Omkering |
S | |
S.L.A | (Service Level Agreement) een overeenkomst waarin de diensten te geleverd gaan worden beschreven staan. |
Scope | Het totaal van alles wat in verband staat met een project. |
Screen | Scherm of beeldscherm |
Showstopper | Een belangrijk actiepunt waardoor een project tot een goed einde kan komen. |
Solutie (solution) | Oplossing |
Source | Bron |
Span of control | Het aantal ondergeschikten dat een manager aankan. |
stakeholder | Belanghebbende |
Statement | Iets zeggen of iets beweren. |
Sturen op | Zich ergens op richten op |
Successie (succession) | Opvolging |
Sufficiët (sufficient) | Toereikend of voldoende |
Suffix | Achtervoegsel |
Support | Ondersteuning |
Syllabe | Lettergreep |
Synergie | Samenwerking van meerdere personen of groepen om gezamenlijk een beter resultaat te halen. |
T | |
Target | Doel, doelstelling |
Temporeel (temporary) | Tijdelijk |
Temptatie (temptation) | Verleiding |
Tensie (tense) | Spanning |
Termineren (terminate) | Beëindigen |
Time to delivery | Tijd die men nodig heeft om een product af te leveren. |
To the point | Ter zake |
Toko | Bedrijf of onderneming. |
Toucheren (touch) | Aanraken |
Touchscreen | Aanraakscherm |
Transferabel (transferable) | Overdraagbaar |
Transitief (transitive) | Overgankelijk |
Trigger | Signaal of waarschuwing |
Triggeren | Oproepen, stimuleren |
Tweesporenbeleid | Niet consequente beleid zoals een manager die verschillende personen tegenstrijdige opdrachten geeft. |
Typmiep | Iemand die word ingehuurd om “dom” typ werk te doen. |
U | |
Uitfaseren | Opheffen of afschaffen. |
Uitnutten | Benutten |
Usermanual | Gebruikershandleiding |
Utiliseren (utilise) | Benutten of gebruiken |
Uurtje factuurtje | Prijs doorberekenen op uurbasis. |
V | |
Valide (valid) | Geldig of gezond |
Violeren (violate) | Schenden |
Visiteren (visit) | Bezoeken |
W | |
Warning | Waarschuwing |
Y | |
Yesable proposal | Een voorstel dat zodanig uitgewerkt is dat het management het amper nee kan zeggen. |
Z | |
Z.s.m. | (Zo spoedig mogelijk). |
Prachtige onbegrijpelijke zinnen.
Wanneer u weet wat de betekenis van de volgende zinnen is (praktijkvoorbeelden), kunt u onmiddellijk als manager aan de slag.
- Ik wil met jou graag even dialogiseren over een paradigmatische beleidsimplementatie.
- Onze strategie is inzichtelijk en consistent, we hebben het volste vertrouwen in onze multi-channel, multi-brand, multi-regional en multi-format benadering.
- Bij ons draait het om context en perceptie maar toch blijven wij altijd gefocust op u als customer.
- Doordat wij werken met key performance indicators kunnen wij voldoende leverage bieden.
- Een geïntegreerde prognose van een methode waarmee men een concrete oplossingen zou kunnen implementeren.
Bekijk hier de: Vaagtaal top 100
Meer pagina’s over communicatie & taal
- Vergelijkingen
- Taalgrapjes
- Spreekwoorden en gezegden
- Monoloog of dialoog
- Managementtaal en vaagtaal
- Lichaamstaal
- Letterpuzzels
- Kritiek
- Kobo e-reader
- Jongerentaal
- Herman Gorter
- Gratis boeken en ebooks
- Geweldloze communicatie
- Gedachten lezen
- Dubbelzinnigheden
- Communicatie en taal
- Communicatie en relatie
- Citaten communicatie
- Auteursrecht en copyright