Of het nou met mijn autisme en daar uit voortvloeiend rechtvaardigheidsgevoel te maken heeft weet ik niet zeker maar een vaak weer terugkerend probleem in mijn leven is wederkerigheid. Voor mij is wederkerigheid het gevoel dat geven en terugkrijgen gevoelsmatig in balans is, zonder weegschaaltje te gebruiken. Dit gaat eigenlijk op voor alle relaties die je hebt, zoals die met je liefdespartner, familie, vrienden, kinderen en zelfs je collega’s. Ik ben mijn hele leven al een beetje een zogenaamde “pleaser” geweest, ik ben me bewust dat het soms wat naïef is maar ik vind het ook wel iets positiefs hebben. Ik maak het anderen gewoon graag naar de zin en pas me regelmatig aan bij wat de ander graag wil. Ik heb een vrij zorgzaam karakter en dat geeft me ook veel energie. Ik vind het fijn om bijvoorbeeld als eerste op te staan en een ontbijt te maken (of eten te koken) in de wetenschap dat we daarna samen gezellig gaan eten. Wederkerigheid kan iets leuks terug doen zijn, maar ook waardering, liefde en aandacht geven maar ook bijvoorbeeld rekening houden met de ander.
Ik heb een redelijke behoefte aan waardering, aandacht, genegenheid, begrip en intimiteit en meestal is dit in het begin van een relatie gevoelsmatig fijn in evenwicht. Maar in veel relaties die ik had kwam er een moment van verzadiging en begon de ander alles een beetje als vanzelfsprekend aan te nemen en kwam er steeds minder terug. Een neurotypisch persoon zou dan ook minder gaan teruggeven, maar ik deed er nog eerst een schepje bovenop in de hoop het tij te keren. Maar er kwam vaak een moment dat ik ontdekte dat de wederkerigheid totaal zoek was en wanneer ik dit kenbaar maakte werd dit vaak als kinderachtig en aanstellerig afgedaan. Alles ging toch goed, ja voor de ander wel!
Als autist had ik niet de sociale vaardigheden om dit tij te keren en ontstonden steeds meer conflicten als ik ook niet meer zo vrijgevig was. Ik heb ook best in wat relaties gezeten waar de ander dan overging in emotionele manipulatie (en soms zelfs emotionele chantage) om toch alles wat men zo gewend was te krijgen weer terug te krijgen. Ook hier kon ik niet zo goed mee omgaan omdat dit het gevoel van onrechtvaardigheid nog meer aanwakkerde. Ik heb me op latere leeftijd wel vaker afgevraagd waarom ik regelmatig voor dit soort meer egocentrische partners koos, ik denk dat het zo was dat ik in het begin erg genoot dat ik zoveel waardering voor mijn liefde en aandacht kreeg.
Ik heb door therapie wel geleerd mijn verwachtingen bij te stellen en niet meer vanzelfsprekend iets terug te verwachten, maar zelfs dan zijn sommige mensen nog in staat me te verbazen. Ook vind ik het niet zo leuk dat ik heb moeten leren om iets meer berekenend te zijn, ik weet dat het nodig is, maar het gaat vaak tegen mijn gevoel in. Ik heb gelukkig ook wel wederkerige relaties gehad, dus ik weet dat het wel kan, vandaar dat ik meestal wel duidelijk aangeef dat wederkerigheid voor mij heel belangrijk is. Het is beter om er wederzijdse duidelijkheid over te hebben voor het een (relatie) probleem gaat worden. En wat er ook ooit gebeurt is, meestal denk ik gewoon maar, Cest la vie!
Tot schrijfs, Hein.
