Mijn hele leven heb ik moeite met leugens, kwaadsprekerij en roddels, dit heeft ook met mijn oprechte gevoel voor eerlijkheid te maken. Bovendien mis ik door mijn autisme het vermogen om hier op “terug op de manipuleren” en weet ik dat je bijna niet kunt bewijzen dat je iets “niet gedaan hebt!”. Toch lijkt het in de mens ingebakken te zijn, de meeste mensen smullen van een lekkere roddel. Vaak heb ik het idee dat het horen van iets slechts over een ander hen het geruststellende idee geeft dat ze zelf nog wel meevallen. Het horen van iets slechts over de ander is dus goed voor hun eigen eigenwaarde. Maar er zijn ook mensen die door middel van leugens en kwaadsprekerij hun eigen straatje schoon proberen te vegen. Er zijn ook genoeg leugens over mij verteld en het verbaasde mij ook altijd hoeveel mensen dit zonder wederhoor zomaar voor waar aannamen. Het erge hieraan is dat het mij beschadigd heeft maar ook het leven van andere mensen. Ik probeer me altijd verre te houden van roddels en denk vaak aan het oude verhaal van Socrates.
Een man kwam bij de Griekse wijsgeer Socrates en zei “Socrates, ik moet je iets vertellen over je vriend die…”. “Stop..”, onderbrak Socrates hem, “voordat je verder gaat, heb je het verhaal dat je mij wilt vertellen gezeefd door de drie zeven?”. “De drie zeven?”, vraagt de man verbaasd. “Laten we het proberen”, stelde Socrates voor. “De eerste zeef is de zeef van de waarheid, heb je onderzocht of het waar is wat je mij vertellen wilt?”. “Nee”, zei de man, “ik hoorde het zojuist vertellen en…”. “Ah juist!”, zei Socrates, “dan is het toch zeker wel door de tweede zeef gegaan, de zeef van het goede?”. “Is het iets goeds wat je over mijn vriend wilt vertellen?”. Aarzelend antwoordt de man: “Eeeh nee, niet echt…”. “Hm”, zei Socrates, “Laten we dan de derde zeef gebruiken, is het noodzakelijk om mij te vertellen wat jou zo opwindt?”. “Nee, niet direct noodzakelijk”, antwoordde de man. Waarop Socrates zei: “Als het verhaal dat je vertellen wilt, waarschijnlijk niet waar is, niet goed is en niet noodzakelijk is, val mij er dan niet mee lastig.”.
Ik zou graag gewild hebben dat in mijn leven een aantal mensen dit meer gedaan hadden. Ik kan er nu ik ouder ben geworden makkelijker mee omgaan, mensen die zo makkelijk kwade onwaarheden over mij willen geloven zijn ook niet de mensen waar ik mee om wil gaan. Ik heb liever een select groepje mensen waar ik echt van op aan kan. Een Haagse makker van mij zei altijd tegen mij: “Hein, ze kenne beter over je fiets lulle, dan over je lul fietse” en ondanks dat hij en ik erg verschillend waren, deelden we de oprechte eerlijkheid. Ik mis zijn Haagse advies soms nog wel. In deze tijd waarin zelfs overheden manipuleren en complotdenken hoogtij viert, merk je dat het vertrouwen van mensen, in elkaar maar ook in anderen, erg is afgenomen. Terwijl dat vertrouwen in elkaar en op elkaar aan kunnen en geloven in het goede van de ander, juist de kurk is waar onze samenleving op drijft. Misschien moeten we allemaal eens meer de drie zeven van Socrates toepassen.
Tot schrijfs, Hein Pragt
