Een van de dingen die in mijn leven wel eens problemen veroorzaakt hebben is mijn hoge gevoel voor rechtvaardigheid. Nu ik dit in relatie zie met mijn autisme is dit beter verklaarbaar, het blijkt dat veel mensen met autisme een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel en normbesef hebben. Mensen met autisme zijn open, eerlijk en betrouwbaar en hebben geen verborgen agenda. Ze spelen geen spelletjes met andere mensen en willen andere mensen zeker geen kwaad berokkenen. Mensen met autisme vinden het vaak heel belangrijk dat alles eerlijk en rechtvaardig verloopt omdat regels hen duidelijkheid en structuur geven. Wanneer anderen de regels wel verkondigen maar zich niet aan de regels houden schept dit onduidelijkheid en vaak een gevoel van onrechtvaardigheid.
Autisme en liegen, bedriegen of manipuleren
Mensen met autisme kunnen ook heel slecht omgaan met liegen, bedriegen en manipuleren omdat ook dit in hun ogen vaak heel onrechtvaardig is en mensen met autisme hier ook erg veel moeite mee hebben omdat het onduidelijkheid en onzekerheid veroorzaken kan maar ook omdat ze vaak onterecht de schuld in de schoenen geschoven krijgen waar ze geen passend antwoord op hebben omdat ze zelf niet “terug” kunnen manipuleren. Ook speelt hun eigen eerlijkheid hier parten omdat ze zelf vaal extreem eerlijk zijn spelen ze mensen die hun manipuleren heel erg in de kaart.
Ook hebben mensen met autisme de eigenschap dat ze dit onrecht duidelijk willen maken en willen rechtzetten, waarbij ze geen tactiek gebruiken wat vaak niet goed begrepen of opgevat wordt waardoor de persoon met autisme zichzelf nog meer in de nesten werkt en vaak het gevoel heeft dat iedereen hem of haar in de steek laat. Zeker wanneer mensen aan de eerlijkheid van de persoon met autisme twijfelen kan dit een enorm gevoel van onrechtvaardigheid en het zich totaal terugtrekken van de persoon met autisme leiden met veel verdriet tot gevolg.
Mensen denken vaak dat iemand met autisme een gebrek aan empathie heeft, maar niets is vaak minder waar. Ze kunnen niet goed of sociaal gepast omgaan met hun gevoelen van empathie en dat wekt de verwarring. Mensen met autisme zijn vaak heel rechtvaardig en eerlijk en kunnen ook niet goed tegen oneerlijkheid en onrechtvaardigheid in de wereld om hen heen. Mensen met autisme houden van regels en structuur en oneerlijkheid en onrechtvaardigheid breken deze regels en structuur en mensen met autisme begrijpen dit meestal niet. Hoe kunnen mensen het ene verkondigen en dan het tegenovergestelde doen.
Veel mensen denken dat ze met een beetje manipuleren hogerop kunnen komen, dat ze met wat leugentjes hun fouten kunnen ontlopen, kortom veel mensen accepteren en gebruiken onwaarheden en manipulatie als een normaal sociaal aanvaardbaar gereedschap, “omdat iedereen het wel eens doet” is de meest gehoorde verontschuldiging. Mensen met autisme kunnen hier moeilijk mee omgaan omdat dit hun (vaak wat rigide) kijk op de wereld om hen heen onzeker maakt. Ook als het onrecht hen niet zelf betreft kan de persoon met autisme hier heel veel moeite mee hebben. Ik had zelf altijd last van een plaatsvervangend gevoel omdat ik me het gevoel van de persoon die onrecht was aangedaan bijna levendig zelf kon voorstellen.
Hoe ouder mensen met autisme worden, hoe meer ze ook vaak leren omgaan met deze gevoelens, ze zijn beter in staat om op een sociaal gepaste wijze te reageren, ze begrijpen beter dat het nou eenmaal zo is en dat ze er toch niet zoveel aan kunnen veranderen. Ondanks dat ze er verstandelijk beter mee kunnen omgaan, blijft de onrechtvaardigheid van binnen dezelfde pijnlijke gevoelens veroorzaken. Het feit dat iemand met leugens en bedrog “gewonnen” heeft kan men verstandelijk wel van zich afzetten maar het blijft van binnen wel broeien.
Ondanks dat het grote gevoel voor eerlijkheid en rechtvaardigheid het leven niet altijd makkelijk maakt ben ik een trotse autist die ook trots is op zijn openheid, eerlijkheid en betrouwbaarheid. Ik heb geleerd dat het feit dat andere mensen vaak niet zo zijn, niets zegt over mijzelf. Ik moet mijzelf elke ochtend in de spiegel aan kunnen kijken en mijzelf eerlijk in de ogen kunnen kijken. Ik heb geleerd om mijn mond te houden als dat beter is en dat niets zeggen ook geen liegen is. Ik heb geleerd om niet mee te werken aan onrechtvaardigheid en heb ook geleerd om er meer passend op te reageren. Ik heb geleerd om mensen die aan mijn eerlijkheid en oprechtheid twijfelen en hier niet over willen praten los te laten en achter me te laten. Ik ben eerlijk en ik zoek ook mensen om mij heen op die dit ook zijn, en gelukkig zijn er nog genoeg.
Boeken over autisme
Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit. Een boek dat ik echt kan aanbevelen, ik heb het al luisterboek gekocht. Bianca Toeps legt je in dit boek haarfijn uit wat het betekent als je autisme hebt. Dat doet ze bijvoorbeeld door te kijken wat de wetenschap zegt over autisme (en waarom sommige theorieën de prullenbak in kunnen), maar ook door haar eigen verhaal te vertellen, en andere mensen met autisme te interviewen. Bianca beschrijft op een frisse en luchtige manier de verschillende situaties waar je als autist tegenaan loopt in het dagelijks leven. 
Dit is autisme! Meer dan 550.000 Nederlanders hebben autisme. Zij worstelen iedere dag met het uitvoeren van kleine dagelijkse bezigheden zoals tandenpoetsen, rommel opruimen of een gezellig gesprek voeren. Het lijkt wel alsof steeds meer mensen autisme hebben. Toch weten veel mensen niet precies wat autisme is en hoe je er mee omgaat. Dat leidt vaak tot ongemakkelijke momenten, woede-uitbarstingen of zelfs tot stukgelopen relaties. Juist dat is waar autisme-expert Colette de Bruin met haar nieuwe boek ‘Dit is autisme!’, verandering in brengt.
Vind je eigen weg met jouw autisme Als je autisme hebt, werken jouw hersenen anders dan bij de meeste mensen. Je verwerkt informatie op een andere manier. In je kinderjaren bepalen volwassenen wat jij nodig hebt. Maar als je in de bovenbouw van de basisschool komt, of naar het voortgezet onderwijs gaat.