blog

Wetenschap verliefdheid

Verliefdheid

Zoals velen wel weten ben ik geïnteresseerd in bijna alles, of het nu om spiritualiteit, psychologie, cultuur of wetenschap gaat, ik vind het leuk om er over te kezen en de verbanden tussen alles te vinden. Zo heb me ooit eens verdiept in verliefdheid, wat is het en wat is het evolutionaire nut. Om maar met het eerste te beginnen, de chemie van verliefdheid, de hersenen produceren allerlei pretstofjes (zeg maar gewoon drugs) die tot doel hebben een uiterst fijn gevoel te geven en het gedeelte van de hersenen dat ons gedrag remt uit te schakelen. De bekende roze bril en het onverklaarbare irrationele gedrag.

Maar waarom zouden de hersenen dit doen, het maakt de persoon ook best wel kwetsbaar en dat is in evolutionair opzicht niet zo goed. Er is een goede reden voor, elk mens heeft een natuurlijk afweer tegen soortgenoten die te dichtbij komen, ieder mens heeft een minimale afstand die de ander moet houden die prettig is. Wanneer iemand zomaar iets te dichtbij komt of je zelfs aanraakt dan vinden de meeste mensen dit niet prettig. Wetenschapper hebben deze minimale afstand onderzocht en dit is gemiddeld ongeveer 75 cm.

Om de mens aan te zetten tot paren en nageslacht en in ons geval tot partnervorming (de mensenbaby is zo hulpeloos dat er twee ouders nodig zijn) moet die natuurlijke weerstand dus afgebroken worden en dat is precies wat deze pretstofjes doen. Ze stellen het gedeelte van de hersenen die die afweer veroorzaakt gewoon buiten werking. Helaas zijn onze hersenen niet zo selectief en stellen de stofjes nog veel meer rationaliteit buiten werking. Maar het doel is remmingen weg te nemen en mensen zo dicht bij elkaar te laten komen dat paring mogelijk is. Die paring veroorzaakt weer andere stofjes die partnerbinding tot stand brengt, wat is de natuur toch mooi.

We kunnen dus stellen dat ieder mens een soort natuurlijke barrière heeft tegen een nieuwe liefdespartner en dat verliefdheid helpt deze barrière te doorbreken en uit te schakelen. Naast deze natuurlijke barrière ontstaan er in het leven (na meerdere relaties) ook andere barrières die gebaseerd zijn op ervaringen. Maar ook deze zijn door verliefdheid uit te schakelen, dit is maar goed ook anders kwam er na een tijdje nooit iets meer van. Maar de mate van verliefdheid moet wel voldoende zijn om de barrière uit te schakelen, en hoe hoger de barrière hoe meer de verliefdheid moet zijn om er nog iets van te maken.

Over hoe de hersenen (live) binnen drie seconden kunnen bepalen of we verliefd op iemand worden zal ik voor een andere keer bewaren. Helaas moet ik zeggen dat ik de laatste tien jaar helaas niet meer verliefd ben geweest en dat vind ik best jammer want ik weet heel goed wat voor fijn gevoel dat is. Nu verstoren we als mens ook de “natuur” door bijvoorbeeld online dating waarbij we meer dan de helft van de signalen en indrukken die verliefdheid veroorzaken uitschakelen en het een soort van rationele vlees- status- en levenswijze keuring aan het worden is. De keren dat ik echte spontaan tot over mijn oren verliefd was, dat was altijd in een live ontmoeting.

Reden genoeg om als alleenstaande gewoon sociaal actief te blijven en mensen te blijven ontmoeten. Wanneer je rationeel en een beetje berekenend kijkt kan online dating, en zelfs Tinder best wel werken, maar het echte (hormonale) werk zal moeten gebeuren bij een eerste ontmoeting. Wat helpt deze kennis me verder? Niets, het is leuk om te weten maar het leven gaat gewoon z’n gang en je kunt hopen op iets moois, maar in de tussentijd moet je gewoon jezelf vermaken. Dat is wel iets dat je rationeel voor jezelf kunt bepalen, je kunt niet kiezen op wie en wanneer je verliefd gaat worden. Cest la vie!

Tot schrijfs, Hein Pragt

I am still standing

I Am Still Standing

Binnenkort ga ik 65 jaar oud worden, toen ik jong was kon ik me dit absoluut niet voorstellen, maar het leven kabbelt gewoon door, en voor je het weet ben je ineens een oude jongeman. Het vreemde is dat ik me niet oud voel, ik voel mij niet anders dan twintig jaar geleden. Ook fysiek ben ik gelukkig nog sterk en fit. Wel stukken wijzer en met veel inzicht en ervaringen, niet altijd even positieve ervaringen, het leven heeft mij zeker niet gespaard.

Een leraar deed eens een experiment in de klas, hij gaf alle kinderen een mooi strak wil vel A4 en vroeg de kinderen om het tot een propje te vouwen en er dan op te gaan staan. Daarna moesten ze het weer uit elkaar trekken en de eventuele scheuren weer met plakband plakken. De opdracht was om van het verfrommelde propje weer een zo net mogelijk velletje papier te maken. En hoe ze ook hun best deden, de scheuren bleven een beetje zichtbaar en de kreukels gingen er niet echt meer uit, hoe goed ze hun best ook deden.

Kijk zei de leraar, dit velletje papier is wat het leven en wij mensen elkaar aandoen, elke keer kreukelt het een beetje of ontstaat er een scheur. En hoe we ook ons best doen om alles weer glad te strijken, de kreukels en de scheuren zullen nooit helemaal weggaan, hoe we ook ons best doen. Wanneer je een ander beschadigd of iets aandoet, dan kun je proberen het weer goed te maken en weer glad te strijken, maar de schade zal altijd een beetje achterblijven.

Ik heb heel eigenwijs niet altijd de makkelijkste weg gekozen in dit leven en mijn partnerkeuze is niet altijd even goed geweest. Als man is het soms moeilijk toe te geven dat je soms gemanipuleerd, misbruikt, gekleineerd, bedrogen en zelfs geslagen bent en dat er soms met nog meer leugens en bedrog ongenadig wraak genomen is.  Echte mannen overkomt dit niet, dus je praat er niet over, tenzij het in het vertrouwen van een therapeut is, maar zelfs dan is het niet makkelijk. En al deze ervaringen hebben het papiertje gescheurd en verkreukeld en ik heb het zoveel mogelijk weer proberen glad te strijken en te repareren.

Natuurlijk was het leven niet een en al ellende, ik heb meer schitterende hoogtepunten gekend dan deze dieptepunten, ik kan nu al terugkijken op een vol en mooi leven.  Maar eens in de zoveel tijd valt je blik even op  het papiertje en de scheuren en kreukels. En ondanks dat er op geschreven staat: “I am still standing”, heeft het papiertje mij ook iets voorzichtiger gemaakt, iets meer achterdochtig, iets meer zelf beschermend. Ook ben ik bang dat het papiertje er voor gezorgd heeft dat ik de laatste tien jaar niet meer verliefd geweest ben.

Maar op de vraag of ik me gelukkig voel kan ik oprecht “ja” antwoorden! Één van de wijze lessen van het leven was dat ik mijn geluk niet afhankelijk moest maken van anderen, maar dat een gelukkig leven mijn eigen verantwoordelijkheid was. Ik ben altijd een optimist geweest ook onder minder goede omstandigheden en de glimlach is er nog steeds. Ja, ik kijk met een glimlach naar deze wereld,  blijf me soms verbazen en blijf met een open geest steeds weer nieuwe dingen ontdekken. En “het komt zoals het komt en gaat zoals het gaat”, zijn de wijze woorden die mijn moeder mij geleerd heeft. Cest la vie.

Tot schrijfs, Hein Pragt

Niet uitpraten

Niet Uitpraten

Als er iets is dat mij geïrriteerd heeft in dit leven dan is dat mensen die elkaar stilzwijgend dingen kwalijk nemen, het wel uitdragen maar er vooral niet over willen praten. Dit is geheel niet vreemd voor de omgeving waarin ik ben opgegroeid, er  werd heel veel aangenomen, geoordeeld, veroordeel, kwalijk genomen maar er werd zelden iets uitgepraat of uitgesproken. Ook praten over gevoelens was taboe en als tiener kon ik me hier zo aan ergeren dat ik juist precies het tegenovergestelde ben gaan doen. Ik mag dan licht autistisch zijn maar ik heb in mijn leven  wel met veel ervaringen, veel lezen, veel logisch nadenken en hulp van therapeuten,  geleerd hoe mensen en dingen die ze doen in elkaar zitten.

Vroeger had ik de drang om alles op te lossen en goed te maken, ik zette me er voor in om alle problemen en misverstanden de wereld uit te helpen en ik heb ook in moeilijke situaties met succes weten te bemiddelen. Maar in mijn eigen leven en omgeving werd me dit niet altijd in dank afgenomen en kreeg ik toch vaak de indruk dat men zo lang vast zat in het eigen gelijk dat nu nog bijdraaien als een nederlaag of vernedering gezien werd. Het ego zat vast gedacht, laten we vooral om het eigen ego niet te kwetsen, de status quo in stand houden.

Ook ken ik mensen die juist iemand opzettelijk willen kwetsen door de indruk wekken dat men veel heeft om de ander kwalijk te nemen. Ook wekt dit de indruk dat men zelf een veel beter mens is dan de persoon die men dingen kwalijk neemt. Als de ander er om vraag en dingen duidelijk wil krijgen en uit wil praten krijgt deze dingen te horen als “ik wil er niet over praten” of “je weet zelf het beste wat je gedaan hebt”. Dit is een fascinerend stukje manipulatie waar ik best wel een tijd ingestonken ben. Nu weet ik dat als men niet wil zeggen wat er is, het waarschijnlijk ook iets erg onbenulligs, onwaar of maar aangenomen is. Daar trek ik me dus niets meer van aan, hoewel het opzettelijk willen kwetsen van een ander een mindere kant van die persoon laat zien, die je vaak ook liever niet had willen zien.

Een van de beste oplossingen voor al dit soort problemen is jezelf er niet druk om te blijven maken en het oprecht los te laten. Ook de mensen die niet willen praten of uitpraten kun je beter loslaten en vooral de dingen die je denkt dat ze je kwalijk nemen niet als serieus gaan beschouwen. Die dingen zeggen vaak meer over hun gevoeligheden, vooroordelen en aannames dan over jou. Als zij hun leven willen vullen met dit soort negativiteit dan is dat hun probleem, laat je er vooral niet in meetrekken.

Het loslaten van mensen waarmee je graag een goede band had willen hebben kan even pijnlijk zijn en vooral teleurstellend maar soms is het beter om zelf weer verder te kunnen met je leven. Met het blijven openstaan voor een oplossing en uitpraten geef je de ander ook macht over jou, vooral de macht om je te blijven kwetsen. De enige wijze om deze macht te doorbreken is de ander los te laten en verder te negeren. Soms kun je jezelf wel wat teleurgesteld voelen en voelt het niet kunnen oplossen van problemen ook als een tekortkoming van jezelf, maar met enig logisch nadenken kun je jezelf wel weer op de positieve route zetten.

Ondanks alle ervaringen in dit leven blijf ik altijd open staan om dingen uit te praten, wat er ook gebeurt is. Maar alleen als de ander er ook voor open staat en niet alleen zijn of haar gelijk wil komen halen. Uitpraten moet beide partijen verlossen van een last en het leven weer iets mooier maken, ik denk dan vaak aan de Loesje spreuk: “waarom moeilijk doen als het samen kan!”.

Tot schrijfs, Hein Pragt

Mijmeren

skinnydip

Mijmeren is eigenlijk wel een leuk woord, ik interpreteer het als met plezier terugdenken aan vroegere ervaringen. Ik vind dat heerlijk om te doen, soms in de avond op de bank met een muziekje uit mijn jonge jaren op, of in de ochtend op een koude dag nog even omdraaien in bed en lekker liggen mijmeren. Om eerlijk te zijn vind ik de huidige wereld weer wat hard en zakelijk geworden en met de cancel cultuur word je gelijk afgestraft voor (in andermans ogen) iets te vrijpostig of niet zo gangbaar gedrag. Ook zijn er weer veel ongeschreven regels en we worden zo gevoelig dat we er telkens maar weer nieuwe regeltjes bij verzinnen. Zeker als je een beetje autistisch bent als ik dan kun je niet zo goed omgaan met ongeschreven regels.

In het dorp waar ik opgroeide stond alles strak van ongeschreven regels maar ook met de geschreven regels zei men vaak het ene en deed men het andere. Als kind vond ik dat erg verwarrend en ik vond het ook heel beklemmend. Als late puber sprak mij juist de hippie cultuur aan, weg met ongemakkelijke regels, vrijheid en individu stonden bovenaan en alles moest en mocht anders en opnieuw ontdekt worden. Ik ging op mijzelf wonen en wilde alles ontdekken, de wereld stond open en ik had ook alle kansen. Ik speelde in een band, woonde op mijzelf, kon gaan en staan en doen en laten wat ik wilde. En dat heb ik ook gedaan, met alle klappen die daarbij horen, soms zelfs letterlijk.

Maar als ik “The river” hoor van Bruce Springsteen dan denk ik weer aan de zomeravonden in Emmen in mijn stamcafé, een groep jongens en meiden en eentje zei: “zullen we gaan zwemmen bij de gebroken cirkel?”. Na wat overleg met mensen die een auto hadden propten we ons met zijn zevenen in een auto en met een paar auto’s reden we naar de gebroken cirkel. Kleren uit en allemaal in ons blootje het water in, lachen en plezier maken en na een uurtje weer aankleden en terug naar het café. Aan dit soort onbevangen spontane acties denk ik met veel plezier terug, dit mis is soms wel.

Tegenwoordig hebben we weer zoveel regeltjes, moet je overal eerst toestemming voor vragen en moet iedereen blijkbaar hard en assertief zijn om te kunnen overleven. Ik mis de baldadigheid, de onbevangen spontane acties en de vrijheid om ook eens een fout te kunnen maken zonder compleet afgebrand te worden wel. Ik ben dan wel wat ouder en wijzer geworden, maar van binnen ben ik nog steeds onconventioneel, probeer ik nog steeds dingen op mijn eigen eigenwijze wijze te doen en sta ik open voor een beetje onbevangen baldadigheid. Ik heb liever geluk dan gelijk, ik kan mij financieel goed redden maar ik verkies een fijn relaxed leven boven me kapot werken voor nog meer geld en bezittingen.

Als ik straks op mijn sterfbed lig wil ik me geen zorgen maken over mijn geld en bezittingen maar wil ik met een goed gevoel terugdenken aan een mooi en avontuurlijk leven. Wat ik na wil laten zijn een berg fijne herinneringen van mensen aan dingen die wel samen gedeeld of meegemaakt hebben. Maar zo ver is het hopelijk nog lang niet en ik hoop nog vele leuke onbevangen spontane dingen toe te kunnen voegen aan de lijst. En een open en redelijk onbevangen en altijd weer nieuwsgierige geest helpt daar wel bij. Dit is een grote waarheid: we stoppen niet met spelen omdat we oud worden, we worden oud omdat we stoppen met spelen.

Tot schrijfs, Hein Pragt.

Relaties en macht

Macht

Ik ben nu al vele jaren single en dat geeft ook tijd en rust om na te denken over relaties uit het verleden en ervaringen die je in andere relaties gezien of meegemaakt hebt. Wat me opvalt als een enorme rode draad is de machtsstrijd tussen twee partners in een liefdesrelatie. En macht kan vele vormen aannemen en kent veel gereedschappen, de een gebruikt fysiek overwicht, de ander financieel of verbaal, maar ook emotionele manipulatie en chantage worden ruimschoots ingezet, net als het ontzeggen van intimiteit en seks als machtsmiddel. En wanneer deze relaties dan stranden zie ik vaak dat men de loopgraven voor een eventuele nieuwe relatie al gegraven heeft in de vorm van een stevig eisen en wensenlijstje. Kortom, de machtsverhouding moet al vanaf het begin stevig vastliggen.

Toen ik tiener was had ik regelmatig vriendinnetjes, de meest van deze relaties waren leuk, spannend, avontuurlijk en onbevangen, macht speelde helemaal geen rol en je genoot van elkaar en de liefde. Gebrek aan slechte ervaringen speelde hier natuurlijk wel mee, je was nog redelijk onbevangen en het ontdekken van elkaar en lichamelijke intimiteit nog spannend en opwindend. Bijna iedereen die ik ken denkt met veel nostalgie en soms ook met enige weemoed terug aan deze tijd in hun leven.

Ik ben twee keer getrouwd geweest en weet nu dat het huwelijk weinig met romantiek te maken heeft maar dat het een keihard zakelijk contract is. Wanneer de liefde genoeg is dan kun je dit contract grotendeels negeren of verzachten en gelukkig samen leven. Maar  het contract kan ook gebruikt worden om de ander in te perken, de macht over te nemen tot zelfs ware tirannie aan toe. Veel echtscheidingen laten deze machtsstrijd in volle glorie zien.

De meest gehoorde klacht van vrouwen op leeftijd in de relatiemarkt is dat mannen geen “commitment” meer tonen en dat ze te vrijblijvend zijn. Ja, dat is ook zo, de meeste mannen die ik ken hebben wel relatie machtsstrijd meegemaakt en nu ze wat ouder en zelfstandig zijn en hun schaapjes op het droge hebben, willen ze absoluut niet meer in een “dwingende” of beperkende relatie stappen. Bij het lezen van de eisen en wensenlijstjes besluiten de meest mannen dat dit het hen dit niet meer waard is. Ook ik hoor bij deze mannen.

Soms probeer ik het nog wel eens maar al te vaak komt het monster van de macht al snel om de hoek kijken en dan haak ik af. Vrouwen die emotionele manipulatie als macht gebruiken vallen bij mij al snel door de mand omdat ik dit iets te vaak heb meegemaakt. Maar ook anders, een paar jaar gelezen deelde ik het bed met een leuke dame en achteraf was ze gepikeerd omdat ik zonder haar toestemming te vragen tot een hoogtepunt gekomen was. Dat was voor mij een zeer duidelijk rode vlag…

Voor mij zijn gelijkwaardigheid, wederzijds respect en wederzijds liefdevol met elkaar omgaan de belangrijkste relatie eisen geworden en ik ben ook zonder liefdesrelatie zeer gelukkig. Het zou wat meer geluk moeten toevoegen en niet mijn geluk weer moeten beperken. Nu is het zo dat machtsspelletjes bijna overal gespeeld worden, ik doe er gewoon niet meer aan mee. Macht is voor mij iets geworden waar ik me niet meer mee in wil laten en hoe ouder ik word, hoe makkelijker me  dit ook af gaat. Ik weet niet hoe lang ik nog heb in dit leven, maar deze jaren wil ik gewoon van het leven genieten. Carpe diem.

Tot schrijfs, Hein Pragt

Het depressie monster

Depressie

Iedereen kent zo zijn ups en downs in het leven maar de last van het leven is niet altijd even eerlijk verdeeld. Daarnaast is de last die je er van hebt ook afhankelijk van je emotionele weerstand en ook die verschilt van mens tot mens. De één heeft een dikke huid en de ander is iets gevoeliger, hoe mensen omgaan met de minder leuke kanten van het leven tot ware rampspoed, verschilt van persoon tot persoon. De meeste mensen weten ook dat na regen vaak weer zonneschijn komt en als alles een beetje in balans blijft dan hobbelt men het leven zo door.

Maar wanneer de negatieve gedachten dwingend worden en langere tijd duren kunnen ze bijna verlammend gaan worden, dan is er vaak sprake van een depressie. Aangezien er nog steeds een taboe rust op depressie en mensen het vaak nog zien als een teken van zwakte en aanstellerij, schamen mensen zich vaak voor de depressieven gevoelens. Vaak gaan ze gewoon door en proberen ze optimistisch en positief te doen om het depressie monster te verbergen en te verjagen. Van de buitenkant mag er dan weinig te zien zijn,  van binnen vreet het depressie monster door.

Depressie is een echte ziekte en het kan iedereen overkomen zoals de bekende psycholoog Jeffrey Wijnberg in zijn boek over zijn eigen depressie ook goed beschrijft. De één is er wel wat gevoeliger voor dan de ander, en het is een bekende valkuil van mensen met autisme. De wereld is soms moeilijk en complex, oneerlijk en manipulerend en wanneer je daar vanuit je autisme ook nog moeilijker mee om kunt gaan dan een neurotypisch persoon, dan ligt een depressie snel op de loer.

Nu is het ook zo dat met voldoende tegenslag, tegenwerking en manipulatie bijna ieder gezond mens in een depressie kan vallen. Meer dan twintig jaar geleden bezwoer iemand mij “kapot” te maken en met wat aanvullende omstandigheden is haar dat ook gelukt. Het resultaat was een tijdje op een paas afdeling opgenomen worden, maar ik ben daar zeker weer sterker dan ooit uitgekomen. Alleen jammer dat ze mijn autisme niet herkent hebben, maar dat heb ik ook zelf goed weten te verbergen.

Een paar jaar geleden sloeg de depressie opnieuw toe, als gevolg van een ernstige burn-out. Ook deze heb ik met medicatie en een goede hulpverlener weer kunnen overwinnen, maar het laat zo zijn sporen achter. Deze keer hebben we mijn hoogfucntionerend autisme wel kunnen onderkennen en mee kunnen nemen, maar als ik nu soms terugkijk op mijn leven had ik me met de kennis van nu (en mijn autisme) veel ellende kunnen besparen. Maar ik ben slim genoeg om te begrijpen dat het leven en de tijd maar één richting heeft en dat is naar de toekomst.

In deze herfstmaand met weinig licht, veel regen en een wereld die op zijn kop lijkt te staan van ellende en oorlogen is het vaak moeilijk om depressieve gevoelens te onderdrukken. Twee van mijn collega’s en leeftijdgenoten zijn recent door ernstige ziekten weggevallen en dat zet ook aan het denken. Ook valt me op dat momenteel mensen vaak korte lontjes hebben door alle tegenstelling en belangen verschillen, maar ook de kortzichtigheid, het snelle oordelen en de vooroordelen. Kortom het depressie monster zit zich weer vol te vreten en van binnen is er een groot gevecht gaande. Voorlopig blijf ik aan de winnende kant, maar fijn is het niet.

Ik wil alle mensen die net als ik vechten met het depressie monster een hart onder de riem steken, hou vol en laat het monster niet winnen. Blijf relativeren, verban de negativiteit en negatieve mensen zo veel mogelijk uit je leven en blijf de lichtpuntjes zoeken. Ontken en negeer het monster niet, maar probeer het stukje bij beetje aan te pakken en te bevechten en wees er eerlijk over. Je bent vaak sterker dan je denkt. En geloof me, je gaat je weer eens gelukkig voelen, blijf daar in geloven. En denk dan aan één van mijn citaten van lang geleden: “Er zijn meer eerlijke en betrouwbare mensen op deze wereld dan je soms zou denken, we vallen alleen minder op. (Hein Pragt)”.

Tot schijfs, Hein Pragt

Onbevangenheid kwijtraken

Gehavend

Als kind ben je meestal vrij onbevangen, je bent je nog niet zo bewust van alle kwaad in de wereld en je bent meestal in staat om enigszins naïef gewoon van alles te genieten. Gaandeweg het ouder worden leert het kind de minder leuke kanten van het leven en de maatschappij waarin het leeft kennen en raakt het wat onbevangenheid kwijt. Meestal gaat dit dan ook gepaard met het verliezen van het vermogen om onbevangen ergens van te kunnen genieten. Niet voor niets verlangen veel volwassenen soms terug naar de kindertijd waarin ze onbevangen konden genieten.

Niet alleen in onze kindertijd krijgen we te maken met onrecht en kwade bedoelingen van andere mensen, ook tijdens onze volwassenheid krijgen we te maken met de minder leuke kanten van andere mensen en onze maatschappij. En elke keer dan proberen we er maar mee om te gaan en wapenen we ons zo goed als kan tegen deze zaken, maar telkens neemt het ook wat onbevangenheid en levensvreugde weg. Niet voor niets is depressie één van de volksvijanden waar we tegenwoordig vaak mee te maken krijgen.

Vanuit mijn autisme reageerde ik sowieso al iets heftiger op onrechtvaardigheden en bij iedere keer dat je het weg relativeert of leert accepteren, sterft er een stukje onbevangenheid af. Vooral in liefdesrelaties, echtscheidingen en relatiebreuken heb ik veel onrechtvaardigheden weg moeten relativeren. Ik leerde helaas dat mensen uit wraak je kunnen beschuldigen van vreselijke dingen maar dat je het bijna niet kunt aantonen of bewijzen dat je iets NIET gedaan hebt. Mensen geloven toch meestal de smeuïge roddels en achterklap en als autist heb je niet de goede sociale vaardigheden om je hiertegen te verdedigen. Zie hier de oorzaak van mijn eerste depressie meer dan twintig jaar geleden.

Het voordeel van veel levenservaring is dat je niet meer zo snel ergens intrapt en dat je de meeste streken van andere mensen wel kent. Uiteindelijk leer je ook deze mensen zoveel mogelijk uit je leven te verbannen, maar de gevolg van al het onrecht waarmee je hebt leren omgaan is ook dat je ook het vermogen om onbevangen te kunnen genieten kwijt raakt. Het kan zelfs zo ver gaan dat je het vermogen om mensen weer volledig te vertrouwen of het vermogen om weer onbevangen verliefd te kunnen worden kwijtraakt.

Bijna niemand komt ongeschonden door het leven, de een wat minder dan de ander, maar bijna iedereen heeft bij het ouder worden littekens op de ziel gekregen. Iedereen heeft uiteindelijk wel een rugzakje en het verschilt hoe (emotioneel) sterk je bent, hoe zwaar deze weegt. Sommige mensen veranderen in knorrige oude pessimisten, sommigen lopen openlijk met hun rugzakje te koop in de stille hoop om erkenning, hulp en steun te krijgen. Vaak maakt het accepteren dat je het rugzakje hebt het minder zwaar om te dragen.

Het leven is vaak niet eerlijk, maar probeer het zelf wel te blijven, ook naar jezelf. Het grappige is dat hoe meer sacherijnige pessimisten ik ontmoet hoe meer ik me er tegen afzet. Nee… zo WIL ik niet zijn en zo WIL ik niet worden. Dan maar af en toe een tik over de neus, dan toch maar af en toe accepteren dat het leven niet altijd rechtvaardig is. Geef niet toe aan het opgeven van je vermogen om nog ergens onbevangen van te kunnen genieten. Liever een optimist die af en toe ongelijk heeft dan een pessimist die altijd gelijk heeft, de grote vraag is en blijft, wil je gelijk of geluk?

Tot schrijfs, Hein Pragt.

Familieperikelen

Sommige mensen vormen een hechte familie, sommigen delen alleen dezelfde achternaam. Dit is een citaat van mijzelf waar ik toch meerdere jaren inzicht voor nodig had. Hoe sterk familiebanden zijn verschilt behoorlijk per familie, soms zie ik families die elke week bij elkaar over de vloer komen, die elkaar helpen en steunen en die altijd voor elkaar klaar staan. Maar soms zie ik ook het tegenoverstelde, mensen die amper in elkaar geïnterneerd zijn tot mensen door meningsverschillen of ruzie uit elkaar gedreven zijn. Het lijkt er in ieder geval op dat familie zijn niet per definitie betekend dat je hecht bent en naar elkaar omkijkt.

Als kind begreep ik niet goed waarom de familie Pragt zo met elkaar in onmin leefde, pas later hoorde ik van de vele kleinzielige meningsverschillen, oud zeer en blijkbaar onoverkomelijk levensinstellingen die daaraan ten grondslag lagen. Ik weet nog dat ik toen ik een jaar of tien was aan mijn vader vroeg wat er toch met oom Chris was waardoor iedereen zo vreemd tegen en over hem deed. Ik vond het namelijk een hele leuke oom. Mijn vader keek wat verlegen en ik heb iemand nog nooit zo kort en snel “hij is homofiel” horen zeggen. Ik zei alleen maar “oh, is dat alles?” en daarmee was het onderwerp ook weer gesloten.

Over veel van de kleine ruzies tussen alle ooms en tantes werd ook amper gesproken, net zoals er over alle moeilijk en diepere dingen en dingen die met gevoelens te maken hadden, niet gesproken werd. Vaak spraken familieleden wel “over” elkaar maar niet “met” elkaar. Nu snap ik dat ik dit vanuit mijn autisme vreselijk vond omdat ik dingen graag duidelijk in beeld heb en bij onze familie duizenden dingen stiekem broeiden. Ik kom daar absoluut niet tegen en probeerde ook met iedereen om te gaan zonder oordelen of vooroordelen. Desondanks was ik natuurlijk als vreemde eend ook een veelbesproken onderwerp.

Mijn band met mijn familie is nooit erg sterk geworden, ook niet met mijn broer en zussen. Bij het ouder worden heb ik nog wel pogingen gedaan, maar wat er niet is dat is er niet. Ik heb een hekel aan ruzie en onmin, ik zou het liefst willen dat alle mensen vriendelijk en behulpzaam met elkaar omgingen, maar ik weet dat dit een soort kinderlijke naïviteit is.  Ik heb in “minne” tijden zoals echtscheiding  en depressies, maar ook de leuke momenten van mijn kinderen, wel eens de steun of aandacht van familie gemist, maar uiteindelijk heb ik ook geleerd om dat los te laten. Wat er niet is dat is er niet en je kunt mensen niet veranderen, ze zijn wie ze zijn, wat je wel kunt veranderen is hoe je daarmee omgaat.

Wanneer je stopt met proberen te veranderen wat je niet veranderen kunt en kunt accepteren dat het niet aan jou ligt dat sommige mensen wel “over” jou maar niet “met” jou praten, dan wordt hele leven een stuk gemakkelijker. Ik ben wie ik ben en andere mensen mogen dat ook zijn, en of het nou om vriendschap, relaties, werk of familie gaat, blijf niet hangen in dingen die je niet kunt veranderen maar laat los en ga door met je eigen leven. Je hoeft geen ruzie te maken of nog even je gelijk te halen, laat het gaan met stille trom. Het is jouw leven en door afscheid te nemen blijven er wat minder mensen in je naaste omgeving over, maar wel de goede waar je echt iets aan hebt en die je leven wat leuker maken.

Tot schrijfs, Hein.

Nog eens wederkerigheid

wederkerigheid

Of het nou met mijn autisme en daar uit voortvloeiend rechtvaardigheidsgevoel te maken heeft weet ik niet zeker maar een vaak weer terugkerend probleem in mijn leven is wederkerigheid. Voor mij is wederkerigheid het gevoel dat geven en terugkrijgen gevoelsmatig in balans is, zonder weegschaaltje te gebruiken. Dit gaat eigenlijk op voor alle relaties die je hebt, zoals die met je liefdespartner, familie, vrienden, kinderen en zelfs je collega’s. Ik ben mijn hele leven al een beetje een zogenaamde “pleaser” geweest, ik ben me bewust dat het soms wat naïef is maar ik vind het ook wel iets positiefs hebben. Ik maak het anderen gewoon graag naar de zin en pas me regelmatig aan bij wat de ander graag wil. Ik heb een vrij zorgzaam karakter en dat geeft me ook veel energie. Ik vind het fijn om bijvoorbeeld als eerste op te staan en een ontbijt te maken (of eten te koken) in de wetenschap dat we daarna samen gezellig gaan eten. Wederkerigheid kan iets leuks terug doen zijn, maar ook waardering, liefde en aandacht geven maar ook bijvoorbeeld rekening houden met de ander.

Ik heb een redelijke behoefte aan waardering, aandacht, genegenheid, begrip en intimiteit en meestal is dit in het begin van een relatie gevoelsmatig fijn in evenwicht. Maar in veel relaties die ik had kwam er een moment van verzadiging en begon de ander alles een beetje als vanzelfsprekend aan te nemen en kwam er steeds minder terug. Een neurotypisch persoon zou dan ook minder gaan teruggeven, maar ik deed er nog eerst een schepje bovenop in de hoop het tij te keren. Maar er kwam vaak een moment dat ik ontdekte dat de wederkerigheid totaal zoek was en wanneer ik dit kenbaar maakte werd dit vaak als kinderachtig en aanstellerig afgedaan. Alles ging toch goed, ja voor de ander wel!

Als autist had ik niet de sociale vaardigheden om dit tij te keren en ontstonden steeds meer conflicten als ik ook niet meer zo vrijgevig was. Ik heb ook best in wat relaties gezeten waar de ander dan overging in emotionele manipulatie (en soms zelfs emotionele chantage) om toch alles wat men zo gewend was te krijgen weer terug te krijgen. Ook hier kon ik niet zo goed mee omgaan omdat dit het gevoel van onrechtvaardigheid nog meer aanwakkerde. Ik heb me op latere leeftijd wel vaker afgevraagd waarom ik regelmatig voor dit soort meer egocentrische partners koos, ik denk dat het zo was dat ik in het begin erg genoot dat ik zoveel waardering voor mijn liefde en aandacht kreeg.

Ik heb door therapie wel geleerd mijn verwachtingen bij te stellen en niet meer vanzelfsprekend iets terug te verwachten, maar zelfs dan zijn sommige mensen nog in staat me te verbazen. Ook vind ik het niet zo leuk dat ik heb moeten leren om iets meer berekenend te zijn, ik weet dat het nodig is, maar het gaat vaak tegen mijn gevoel in. Ik heb gelukkig ook wel wederkerige relaties gehad, dus ik weet dat het wel kan, vandaar dat ik meestal wel duidelijk aangeef dat wederkerigheid voor mij heel belangrijk is. Het is beter om er wederzijdse duidelijkheid over te hebben voor het een (relatie) probleem gaat worden. En wat er ook ooit gebeurt is, meestal denk ik gewoon maar, Cest la vie!

Tot schrijfs, Hein.

Autonoom

Het woord autonomie is afkomstig uit het Grieks en autonomos  betekent  “geregeerd door eigen wetten”.  Voor mij staat het voor onafhankelijkheid en zelfbeschikking, twee dingen die voor mij erg belangrijk zijn. Als kind groeide ik op een dorp dat geregeerd werd door vele ongeschreven wetten en de kerk, afwijkend gedrag werd sterk veroordeeld je moest “gewoon” normaal doen wat iedereen deed. Als autist paste ik niet in het “normale” stramien dus was het leven voor mij best zwaar.  Maar op mijn achttiende ging ik op kamers wonen, werd ik beroepsmusicus  en stond voor mijn gevoel de hele wereld voor mij open en was ik totaal autonoom. Ik heb in die jaren vele dingen meegemaakt en beleefd waar andere mensen alleen maar van durven dromen.

Na vele jaren en vele ervaringen rijker (ook de nodige klappen gehad, soms letterlijk), wilde ik proberen ook een “normaal” leven te leiden, trouwde ik en kreeg ik kinderen. Mijn relatiekeuzes zijn niet altijd even handig geweest, hierin heeft ook mijn autisme wel meegespeeld. Ik heb vaak met gedragsstoornissen, drama, emotionele manipulatie en chantage te maken gehad, ik doorzag mensen niet zo goed en bleef vaak veel te lang hangen in “toxic” relaties. Pas als ik door kreeg dat het echt niet meer oke was, was het al te laat om het nog terug te kunnen draaien. Gelukkig heb ik uiteindelijk met de nodige therapie en levenservaring wel geleerd om uiteindelijk afscheid te nemen van dingen die niet oke zijn.  

Uiteindelijk was ik vaak weer alleen, maar wel onafhankelijk en autonoom en meestal ook best wel gelukkig. Ik heb nog een tijd gedacht dat een echt wederkerige relatie nog mogelijk was, maar telkens weer kwamen toch bindende en beperkende zaken om de hoek kijken. De laatste tien jaar weet ik ook dat ik hoogfunctionerend autistisch ben en ben ik mijzelf en mensen om mij heen ook beter gaan begrijpen. Ik heb mijn leven goed op orde, heb een leuk huis, leuk werk, leuke mensen om mij heen, ik ben financieel onafhankelijk heb veel leuke dingen te doen en kan doen wat ik wil, ben autonoom en voel me gelukkig.

Natuurlijk ben ik geen kluizenaar, ik heb vrienden en vriendinnen en de nodige kennissen waar ik mee omga en ik heb mijn kinderen en  ex stiefkinderen waar ik een goede band mee heb. Ik vind het heerlijk om een dagje te stappen in Utrecht of naar de Parade te gaan en dan ’s avond ergens aan het water gezellig wat te eten. En als iemand op bezoek komt maak ik graag wat lekkers te eten klaar, hou ik van een goed gesprek en geef ik met alle plezier even een nek en schoudermassage. Maar meestal geniet ik van het alleen zijn en kunnen doen wat ik zelf wil. En als ik op zaterdag boodschappen doe en het gedrag van de stelletjes zie waarvan het maar al te vaak lijkt dat ze gelaten tot elkaar veroordeeld zijn, dan fiets ik fluitend weer naar huis. Carpe Diem (pluk de dag).

Tot schrijfs, Hein Pragt